'Değerlerine ve geçmişine sahip çıkmayan milletler, yok olmaya mahkûmdur'

 

2016 Yusuf Has Hacib Yılı açılış töreni, Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB) ev sahipliğinde İstanbul'da yapıldı.

Zeytinburnu Belediyesinin Kazlıçeşme Kültür Merkezinde gerçekleştirilen törene yurt dışından ve yurt içinden birçok kişi katıldı. Törende bir konuşma yapan TDBB ve Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı İbrahim Karaosmanoğlu, “Türk Dünyası’nın büyük mütefekkiri, astronom, matematik âlimi, geometrici, felsefeci, siyaset bilimci ve edebiyatçı Yusuf Has Hacib’in doğumunun 1000’inci yılı kutlu olsun. Değerlerine ve geçmişine sahip çıkmayan milletler, yok olmaya mahkûmdur. Asırlarca dünyaya nizam vermiş, adaletle hükmetmiş atalarımızdan bizlere kalan bu dev mirasa sahip çıkmak ve onları kendi öz kaynaklarımızdan öğrenmek zorundayız” dedi. TÜRK DÜNYASININ BAKIMINDAN ÖNEMLİ ESERLERİ KALEME ALMIŞTIR Kırgızistan Cumhuriyeti Kültür, Turizm ve Enformasyon Bakanı Altınbek Maksutov, Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Hüseyin Yayman, Kırgızistan’ın Ankara Büyükelçisi Prof. Dr. İbrahim Cunusov, TÜRKSOY Genel Sekreteri Düsen Kaseinov ve birçok davetlinin katıldığı sempozyumda konuşmasını sürdüren Birlik Başkanı Karaosmanoğlu, “İlk Müslüman Türk Devleti olarak kabul edilen Karahanlılar zamanında yaşamış bulunan Yusuf Has Hacib, yazdığı Kutadgu Bilig, yani kutlu bilgi, ya da daha günümüz Türkçesiyle mutluluk veren, devlet olma bilgisi adlı eseri ile Türkçemizin en önemli eserlerinden birisini bizlere kazandırmıştır” diye konuştu. OLDUKÇA SAF BİR TÜRKÇE KULLANMIŞTIR Zeytinburnu Belediye Başkanı Murat Aydın, Konya Selçuklu Belediye Başkanı Uğur İbrahim Altay, Gaziantep Şahinbey Belediye Başkanı Mehmet Tahmazoğlu, Ankara Keçiören Belediye Başkanı Mustafa Ak ve TDBB Genel Sekreteri Fahri Solak’ın da katıldığı törende, eserlerinin oldukça saf bir Türkçe kullanılarak yazıldığını belirten Başkan Karaosmanoğlu, “Bu eser aynı zamanda Türklerin İslâmiyet’i kabul etmelerinden sonra günümüze ulaşabilmiş ilk kitaptır. Mesnevi tarzında ve aruz vezniyle kaleme alınan Kutadgu Bilig, redif ve kafiye kullanılarak yazılmış Türk edebiyatındaki ilk siyasetname örneğidir. 18 ayda tamamlanan ve bazı bölümlerinde ansiklopedik bilgiler de içeren 6645 beyitten oluşan bu manzum eser 4 karakterin konuşma ve öğütleriyle hayat bulmuştur” ifadelerini kullandı. KUTADGU BİLİG TÜRK DÜNYAMIZIN EN ÖNEMLİ ESERLERİNDENDİR Yusuf Has Hacib’in önemli bazı özelliklerini sayan TDBB Başkanı İbrahim Karaosmanoğlu, “Kutadgu Bilig, Türkçemiz ve Türk Dünyası bakımından en önemli temel eserlerden birisidir. Türk Dünyası Belediyeler Birliği olarak geçen yıl Türksoy tarafından kabul edilen 2016 Yusuf Has Hacib Yılı etkinliklerini Zeytinburnu gibi Türk Dünyası tarafından önemli bir ilçemizde başlatmanın büyük mutluluğunu duyuyorum. Kendimize ait değerlere sahip çıkmak ve onları gelecek nesillere aktarmak bizlerin en önemli vazifesidir. Dünya medeniyetine iz bırakan, onun şekillenmesinde, günümüze yansımasında çok önemli rolü olan tarihi şahsiyetler vardır. İşte Yusuf Has Hacib de, o kıymetli şahsiyetlerden birisidir. Tarihe yön veren ve kalıcı izler bırakan bu kişilerin; Aynı zamanda sadece kendi devirlerinde değil, günümüzde de aynen yaşıyormuş gibi etkileri sürer” şeklinde konuştu. ATALARIMIZ TÜRKÇE’MİZİ KAYALARA KAZIDI Günümüze ışık tutan bilginlerin Türk Dünyası bu açısından oldukça zengin olduğunu ifade eden Başkan Karaosmanoğlu, “Atalarımız Bilge Kağan Türkçe’mizi kayalara kazıtarak, bin iki yüz yıla yakın bir zamandan günümüze nasihatler bırakmış; Hoca Ahmet Yesevî Divan-ı Hikmet’iyle, Anadolu’nun ve dahi Balkanların İslam’la şereflenmesini sağlamış; Kaşgarlı Mahmut Divan-ı Ligat-i Türk ile dilimizin önemini ve güzelliklerini ortaya koymuş; Edip Ahmet Yüknekî ise Atabet’ül Hakayık adlı eseri ile hakikatlerin eşiğine kadar bizleri getirmiştir. İşte Yusuf Has Hacip de bu önemli değerlerimizden birisidir. Değerlerine ve geçmişine sahip çıkmayan milletler, yok olmaya mahkûmdur. Asırlarca dünyaya nizam vermiş, adaletle hükmetmiş atalarımızdan bizlere kalan bu dev mirasa sahip çıkmak ve onları kendi öz kaynaklarımızdan öğrenmek zorundayız. ESERLERİMİZİ KORUMALI VE KENDİ ÜLKELERİMİZDE SAKLAMALIYIZ Bugün pek çok kitabımızın, Avrupa, Rusya ve Amerika’daki kütüphanelerde bulunmasının çok önemli bir eksiklik olduğunu da vurgulayan Başkan Karaosmanoğlu, “Bu dev kültür hazinemizden sağa sola saçılan eserler, tesadüfen yeniden keşfediliyorsa, bu ayıp toplum olarak hepimizindir. 19’uncu yüzyılda Türkistan’ın Gobi çöllerinde, Anadolu bozkırlarında, Afrika Sahrası’nda Türkçe’nin izini süren Alman asıllı Rus vatandaşı Türkolog Radlof’un Kutadgu Bilig’in ilk nüshasını basmış olması, Ya da Piri Reis’in meşhur Dünya Haritası’nın tesadüfen kurtarılması üzerinde düşünülmesi gereken konulardır.” MEDENİYETİNE SAHİP ÇIKAN HÜKÜMETLERİMİZ VAR Çok şükür bugün artık, kendi kültür ve medeniyetine sahip çıkan hükümetlerimiz olduğunu söyleyen TDBB Başkanı Karaosmanoğlu, “Eserlerini kaçırıldıkları yerlerden bulup getirten Başbakanlarımız, Cumhurbaşkanlarımız var. Daha bir hafta önce Başbakanımız Ahmet Davutoğlu’nun bu konuda millî eserlerimizin yeniden ülkemize kazandırılmasına katkıda bulunan bir kitap dedektifine verdiği takdirname ve hükümetimizin bu konuda çıkardığı yasalar, geleceğe yönelik umutlarımızı artırıyor. İnanıyorum ki, Türk Dünyası olarak geleceğin barış ve huzur dolu coğrafyasının kurulmasında çok büyük katkımız olacak” dedi. 2016 YUSUF HAS HACİB YILI KUTLU OLSUN Türk Dünyası Belediyeler Birliği olarak kültür ve şehir medeniyeti konularında ellerinden gelen gayreti gösterdiklerinin altını çizen TDBB ve Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkan İbrahim Karaosmanoğlu, “Elimizden gelen gayreti gösteriyoruz ve göstermeye devam edeceğiz. Çünkü; Gelecek, kültürüne, diline ve millî – manevî değerlerine sahip çıkanların olacaktır! 2016 Yusuf Has Hacib Yılı, kutlu olsun” diyerek sözlerini tamamladı. YAYMAN,“BÜYÜK MEDENİYETLER BÜYÜK İNSANLARA İHTİYAÇ DUYAR” Kırgızistan’dan gelen konukların ardından konuşan, Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Hüseyin Yayman’da, “Bakanlığımız, TÜRKSOY, Kırgız Cumhuriyeti Kültür Bilgi ve Turizm Bakanlığı, Kırgız Cumhuriyeti Ankara Büyükelçiliği ve Türk Dünyası Belediyeler Birliği işbirliğinde gerçekleştirilen "Yusuf Has Hacib Yılı Açılış töreninde sizleri ağırlamaktan dolayı çok mutluyum. Her medeniyet, büyümek ve kendini yeniden üretmek için seçkin beyinlere; büyük insanlara ihtiyaç duymaktadır. Bu insanların açtıkları yollar, verdikleri dersler toplumların geleceğine de yön vermektedir. Bugünün yanlışları dünden başlamakta, yarının doğruları ise bugünden belirlenmektedir. Dolayısıyla; toplumları yönlendiren insanların nitelikleri özel ilgiyi de hak etmektedir” dedi. “MEDENİYETİMİZİN SÖZLÜ VE YAZILI YÖNÜ ÇOK KUVVETLİDİR” Ne büyük bir gururdur ki, medeniyetimizin sözlü ve yazılı yönü çok kuvvetlidir diyen Bakan Yardımcısı Yayman, “Tarih boyunca kurduğumuz büyük devletlerin arkasında akil devlet adamları ve âlimler vardır. Köklü tarihimize göz attığımızda; Büyük Selçuklu’nun inşasında Alparslan’ın cesareti, Melikşah’ın kabiliyetinin yanında Nizamülmülk’ün adaletini, dirayetini görürüz. Bununla birlikte, Osmanlı çınarı Osman Gazi’nin, Orhan Gazi’nin, Fatih’in, Yavuz’un, Kanuni’nin siyasi ve ilmi dehasıyla birlikte Şeyh Edebali’nin, Yunus Emre’nin, Akşemsettin’in, Hacı Bektaş-i Veli’nin de hikmet pınarından sulandığını görürsünüz. Devletlerin zorla, cebir kullanarak ayakta kaldığını zanneden medeniyet anlayışlarına karşı bizler, devletlerin ancak bilimle, irfanla, adil ve ahlaklı bir yönetimle yaşayabileceklerini biliriz” ifadelerini kullandı. “DEVLET GÖNÜLLERİ FETH EDEBİLDİĞİ SÜRECE BÜYÜKTÜR” Bu bağlamda bir devlet; sınırları içerisinde adaleti, barışı, huzuru, sevgiyi tesis edebildiği topraktan ziyade gönülleri fethedebildiği ölçüde büyüktür şeklinde konuşmasına devam eden Yayman, “Temelinde sevgi olmayan, ilim, irfan ve fikir olmayan daha da ilerisi vicdan ve merhamet olmayan bir devletin fiziken gücü ne kadar fazla olursa olsun büyük devlet olması da mümkün değildir. İşte bize bunu öğreten ölümsüz şahsiyetlerden biri de Yusuf Has Hacib’tir. Yüzyıllar öncesinden bize ışık tutmakla kalmayıp kardeşliğimizin bir simgesi olarak da çok değerlidir. İNSAN ESERİYLE YAŞAR Bakan Yardımcısı Hüseyin Yayman konuşmasına, “Kadim bilgin Yusuf Has Hacib bu gerçeği şöyle açıklamış: "Doğan ölür, ondan eser olarak söz kalır. Sözünü iyi söyle! Ölümsüz olursun." Yusuf Has Hacib'in eseri olan Kutadgu Bilig de, sahibini ölümsüz yapan nadide bir eserdir. Bir siyasetname ve nasihatname olarak Kutadgu Bilig'in, genç kuşaklara tanıtılması ve gençlerin öz kültürleri ile kucaklaştırılması, açılışını yaptığımız bu kültür yılının adına yakışır kutlu bir amaçtır. Bu amaca ulaşmak için yapılması gereken her türlü işbirliğine açık olduğumuzu özellikle belirtmek isterim. İnsan eseriyle yaşar” diyerek devam etti. “TÜRKİYE KARDEŞ HALKLARA EL UZATTI” Geride bıraktığımız yüzyıl, bilim ve teknoloji açısında önemli gelişmelere sahne olmakla birlikte sosyolojik olarak da bazı talihsizliklere de şahitlik yaptığı belirten Yayman, “Bu dönemde bir yandan Soğuk Savaş diğer yandan ülkelerin kendi toplumlarına karşı uyguladığı baskıcı siyasal ve sosyal politikalar, toplumları kültür ve geleneklerini koruma mücadelesi içine sokmuştur. Türkiye bu dönemde kardeş halkların hepsine el uzatmış, dertleriyle dertlenmiş sevinçleriyle sevinmiştir. Çünkü Yusuf Has Hacib'in dediği gibi: "Kimin sana biraz emeği geçerse, sen ona karşılık daha fazlasını yapmalısın." Türkiye'nin Türk Dünyasına yönelik düsturu da budur. Bizi biz yapan, bizi bir yapan her şeyin, başımızın üstünde yeri vardır. Asırları aşarak bugüne seslenen Yusuf Has Hacib'in siyaset, bilim, hümanizm ve ahlak anlayışına duyulan ihtiyaç, bugün küresel boyutlara varmıştır” dedi. “SURİYE’DE YAŞANAN İNSANLIK DRAMIDIR” En yakın örnek; maalesef sınır komşumuz Suriye'de yaşanan insanlık dramıdır diyen Yayman, “Bu süreçte, Yusuf Has Hacib'in sesine kulak veren bir milletin ne yapması gerekiyorsa, Türkiye Cumhuriyeti de onu yapmıştır. Birkaç bin insanı ülkemize kabul edebiliriz diyen bir medeniyet anlayışına karşı Türkiye; Yusuf Has Hacib’in felsefi düşüncesi doğrultusunda hareket etmiştir. Bu noktada, kadim kültür ve medeniyetimizin bilgelerinden Yusuf Has Hacib'ten alınacak çok ders vardır. Diliyorum ki, ortak çabalarımızla 2016 yılı, bu konuda bir milat olur. Bu duygu ve düşüncelerle sözlerime son verirken, siz değerli misafirlerimize saygı ve sevgilerimi sunuyor; TÜRKSOY 2016 Yusuf Has Hacib Yılı’nın hayırlara vesile olmasını temenni ediyorum” şeklinde konuşmasını sonlandırdı. Tören Kırgızistan gelen sanatçıların renkli gösterisi, toplu çekilen fotoğraflar ve hediyeleşme ile son buldu. YUSUF HAS HACİB KİMDİR? Yusuf Has Hacib, Türk dili ve edebiyatı için temel bir eser olan Kutadgu Bilig (Kutlu kılan bilgi) kitabının yazarıdır. M.S. 1017-1019 yılları arasında doğduğu sanılmaktadır. Karahanlı Türk Devleti’ndeki (Kuz-Ordu’da) Balasagun'da doğmuştur. İyi bir eğitim görmüş, çağının geçerli bilimlerinin yanı sıra Arapça ve Farsça da öğrenmiştir. 1077 yılında Kaşgar'da (bugün Çin’de) vefat etmiştir. Kutadgu Bilig 6645 beyitlik bir eserdir ve Allah'a hamd, Peygamber'e ve Dört Halifeye teşekkürle başlar. Asıl uğraştığı bilim dalı astronomi ve matematik olan Yusuf Has Hacib, felsefe, siyaset bilimi ve Türk edebiyatı alanlarında da engin bilgi sahibidir. Kutadgu Bilig Karahanlı Devleti hükümdarı Buğra Han'a, Kutadgu Bilig adlı eseri (ilk siyasetname ve mesnevi) 18 aylık sonunda 1070 yılında sunmuştur. Kutadgu Bilig'in Uygur alfabeli olan ilk nüshası 1439'da Herat'da (Afganistan’da) bulunmuştur, bulunan 2. nüshası Arap alfabelidir. İlk matbu baskısı 1900'de Alman asıllı Rus vatandaşı Türkolog Vasili Vasilyeviç Radlof (Wilhelm Radloff) tarafından yapılmıştır.