Toplumda sağlıklı yaşam bilincini geliştirmek, tütün kullanımı ve zararları konusunda farkındalık oluşturmak, tütün ürünü kullananlara bırakmaları yönünde teşvik etmek amacıyla 9 Şubat ülkemizde “Sigarayı Bırakma Günü” olarak kutlanıyor.
Bu anlamlı gün için Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Sağlığı Anabilim Dalı’ndan Dr. Öğr. Üyesi Zerrin Gamsızkan, ülkemizde ve dünyada insan sağlığını bozan en önemli etkenlerden biri olan sigara bağımlığı konusunda dikkat çekici bilgiler paylaştı.
Bağımlılığı, insan vücuduna zarar veren bir maddenin sürekli tüketilmesi istemi ile baş gösteren, fiziksel ve psikolojik etkileri olan bir sağlıksız davranış sorunu olarak tanımlayan Dr. Öğr. Üyesi Zerrin Gamsızkan, “Sigara ve tütün, maalesef yasal olan bağımlılık yapıcı maddelerdir. Bu yüzden sigara en kolay ulaşılan ve en sık kullanılan bağımlılık yapıcı maddedir. Neyse ki son yıllarda kapalı ve ortak kullanım alanlarında kısıtlama getiren yasal düzenlemeler vardır; fakat kullanım oranı halen yüksektir. Sigara bağımlılığının sağlığı tehdit edici yönlerinden biri de genellikle sigaraya başlama yaşının oldukça erken olmasıdır. Erken dönemde başlayan sigara bağımlılığının fiziksel ve ruhsal sağlığa etkileri erişkin dönemde de artarak devam eder.” dedi.
“1 Yıl Sonra Kalp Krizi Riski Yüzde 50 Azalır”
Sigarayı bırakmanın sağlığa etkilerine de değinen Dr. Öğr. Üyesi Gamsızkan, “ Sigara içenlerin ‘Ben bunca sigara içtim. Bıraksam da bu saatten sonra eski sağlığım yerine gelmezki’ diye düşünmemesi gerekir. Sigara bırakılan süre ile birlikte vücutta oluşan düzelme ve değişiklikler oldukça umut verici. Öncelikle damar sistemimize yaptığı hasar göz önüne alındığında, sigara bırakıldıktan sonra tedrici olarak kan basıncı ve nabız normale döner, kan dolaşımı düzelir. 24 saat sonra vücut karbonmonoksitten temizlenir. 48 saat içinde mide bağırsak sisteminin fonksiyonel olarak işlevi artar, peptik ülser ve gastrit akut etkileri kaybolur. 72 saat sonra, hava yollarının gevşemesi sonucu nefes alıp verme rahatlar, sekresyon miktarı artar ve hava yolları kendi kendini temizlemeye çalışır. 3 ay içinde immün sistem güçleşir ve böylece üst solunum yolları etkeni virüslere karşı daha dirençli hale gelinir. Yaklaşık 6 ve 9 ayda akciğer fonksiyonlarında yüzde 5-10 oranında düzelme gözlenir. 1 yıl sonra kalp krizi riski yüzde 50 azalır. 3 ve 5 yıl içinde de sigaranın neden olduğu kanserlere yakalanma risklerinde yüzde 50’ye varan azalmalar görülür.” ifadelerine yer verdi.
“Azaltarak Bırakmaktan Ziyade Birden Bırakmak Daha Başarılı Sonuçlar Veriyor”
“Sigara bağımlılığı bir nikotin bağımlılığıdır.” diyen Öğretim Üyesi, “Nikotin reseptörleri bir kez uyarıldıktan yaklaşık 2-4 saat sonra tekrar nikotin maddesini talep eder. Azaltarak sigara bırakmayı deneyen bir insan iki sigara arasını uzatmak durumundadır. Bir sonraki sigara için saat sayan biri için sigara içme dürtüsü daha çok hissedilecektir ve bu durum sigara içme arzusunu arttıracaktır. Gün içinde azaltılmış her sigara, içilmek için büyük bir beklentiyi ortaya çıkararak sigaranın o kişi için değerli ve vazgeçilmez bir nesne olarak algılamasına neden olacaktır. Yapılan çalışmalar da azaltarak bırakmaktan ziyade sigaranın birden bırakılmasının daha başarılı sonuçları olduğunu söylemektedir.” diye konuştu.
“Kişiye Özel Yaklaşımlar, Kişisel Zorlanmalar ve Bütüncül Yaklaşım Sigara Bırakma Tedavisinde Önemlidir”
Sigara ile mücadelede esas olanın kişinin bağımlılıktan kurtarılması olduğunu ifade eden Dr. Öğr. Üyesi Gamsızkan, “Dolayısıyla sigara bırakmanın tek bir yolu var gibi algılanmaması gerekir. Kişiye özel yaklaşımlar, kişisel zorlanmalar ve bütüncül yaklaşım sigara bırakma tedavisinde de önemlidir. Örneğin biz polikliniğimize gelen hastaların gerekli tetkikleri ve ön değerlendirmelerinden sonra kullanılacak tedavi yöntemine göre de bir sigara bırakma günü belirlemesini isteyebiliyoruz. Bu dönemde hastayla sigara içmediği zamanlarda yaşayacağı zorlukları yönetebilmesi için motivasyonel görüşme yapıyoruz. Bir kez sigara bırakmaya karar verdikten sonra da artık tek bir sigara bile içmemesi gerektiğini tavsiye ediyoruz.” şeklinde konuştu.
“Bu Alışkanlıktan Kurtulmak Güç De Olsa İmkansız Değildir”
Sigarayı bırakmak isteyenlere tavsiyelerde bulunan Öğretim Üyesi, “ Başta da söylediğimiz gibi sigara bir bağımlılıktır ve gerek içenler gerekse bırakmak isteyenler için sigara içilen ortam ve insanlar görmek çok kolaydır. Sigara bırakmak isteyen bireyler için toplumda oldukça yaygın olan bu alışkanlıktan kurtulmak güç de olsa imkansız değildir. Bu bağımlılıktan kurtulmada en önemli güç sigarayı bırakma isteği ve iradesidir. Bırakmak isteyen hastaların bilmesi gereken şey; bu bağımlılığın bir fiziksel, bir de psikolojik yanı olduğudur. Fiziksel bağımlılık, yaklaşık 2-3 hafta kadar hastayı sinirlilik, dikkati toplayamama gibi durumlarla zorlayabilir fakat bu dönemde sabır gösterilirse bu etkileri zamanla sönecektir. Psikolojik bağımlılık için ise irade ve dikkat gerekmektedir. Bu dönemde en doğru davranış, sigara içilen ortamlardan ve topluluklardan uzak durmak olabilir. Ayrıca sigara içme isteği karşısında farklı ve hoşa giden etkinlikler önerilerimiz arasındadır. “şeklinde konuştu.
“Sigara Bırakma Polikliniğimiz Uzun Yıllardır Hizmet Vermekte”
Hastanemizde Aile Hekimliği anabilim dalına bağlı olarak Sigara Bırakma polikliniği, uzun süredir hizmet verdiği bilgisini paylaşan Dr. Öğr. Üyesi Gamsızkan, “ Sigara bırakmak isteyen ve polikliniğimizde hizmet almak isteyen hastalar, 182 nolu hattan veya internetten randevu alarak muayene, danışmanlık ve tedavi hizmeti alabilirler. Ayrıca hastanemizde poliklinik girişi yaparak da hizmet alabilirler.” dedi.
“Sigarayı Bırakma Kararı Verebilmek, Yapılabilecek En Büyük Adımdır”
Son olarak Sigara Bırakma günü ile ilgili konuşan Dr. Öğr. Üyesi Gamsızkan, “Sigara kullanan kişiler için sigarayı bırakma kararı verebilmek, yapılabilecekleri en büyük adımdır. Kaç yıldır sigara içiliyor olursa olsun sigarayı bırakmak kişinin sağlığına önemli bir kazanım sağlar. Sigara bırakılan süre ile orantılı olarak ruhsal ve fiziksel iyilik hali artar. Bu anlamda sigara bırakma niyeti ve düşüncesi olanların ertelemeden bu konuda destek almalarını tavsiye ederim.” şeklinde açıklamasını tamamladı.
