Geçmişe yolculuk yaptıran çeşme

Osmanlı sarayında yaşamış hayırsever bir zat olan Canfeda Kethüda Hâtun, İzmit Orhan Mahallesi’ne yaptırdığı çeşme ile hala anılmaya devam ediyor.

Kocaeli’nin İzmit ilçesinde saray mensuplarının, Osmanlı zamanında devlette önemli işler yapan kadınların, yerel yöneticilerin ve halkın yaptırmış olduğu çeşmeler bulunuyor. İzmit çeşmeleri içerisinde ayrı bir önemi olan yapılardan biri de tarihi Orhan Camii karşısında bulunan Canfeda Kethüda Hâtun Çeşmesi. Osmanlı sarayında kethüda olarak görev yapan Canfeda Kethüda Hatun, Orhan Mahallesi’nde Orhan Camii karşısında yer alan ve kendi ismi ile anılan bir çeşme yaptırdı. Çeşme zamanla harap olmaya yüz tutunca, Sultan II. Mahmud tarafından suyun kaynağından itibaren tamir ettirildi. İzmit çeşmeleri içerisinde ayrı bir önemi olan tarihi çeşmede bir de Sultan II. Mahmud tarafından yaptırılan bu onarımı gösteren kitabe bulunuyor.

Dikine dikdörtgen formlu olan tarihi çeşmenin yapımında, kesmetaş ve mermer malzeme kullanılmıştır. Çeşmenin mermerden yapılmış aynalığı vardır. Aynalık üzerinde oyma tekniğinde yapılmış süslemeye yer verilirken çeşmenin üst kısmında II. Mahmud döneminde yapılan onarımı gösteren bir kitabe bulunmaktadır. Altı satırdan oluşan kitabe oldukça büyüktür. Kitabenin üst kısmında alınlık yer almaktadır. Alınlığın ortasında Sultan II. Mahmud’un tuğrası bulunmaktadır. Canfeda Kethüda Hatun Çeşmesi’nin kitabesi, İzmit’te bulunan Osmanlı çeşmeleri içerisindeki en büyük onarım kitabelerinden birisidir. Örcün Köyü Molla Hasan Çeşmesi’nin kitabesiyle benzeşmektedir. Çeşme, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi İSU Genel Müdürlüğü tarafından 2008 yılında restore edilmiştir.