Kritik Altyapıların Güvenliğinin Sağlanmasında Türkiye’de Bir İlk Olan Ulusal Test Yatağı Merkezi Açıldı
Yerli ve milli bütünleşik siber güvenlik çözümleri geliştiren STM Savunma Teknolojileri Mühendislik ve Ticaret A.Ş. ile Sakarya Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen işbirliği ile elektrik dağıtımı ve su yönetimi altyapılarının güvenliğini sağlayacak çalışmalara ev sahipliği yapacak olan “Ulusal Test Yatağı Merkezi”nin açılışı yapıldı.
Üniversite - Sanayii İşbirliği çerçevesinde, 31 Ekim 2019 tarihinde STM ve SAÜ arasında imzalanan protokolle çalışmaları başlatılan “Kritik Altyapılar Ulusal Test Yatağı Merkezi”nin açılış töreni 2 Şubat’ta gerçekleştirildi. SAÜ Bilgisayar ve Bilişim Bilimleri Fakültesinde yapılan tören Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı Dr. Ömer Fatih Sayan, Sakarya Vali Yardımcısı Murat Karasu, Sakarya Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem Yüce, SAÜ Rektörü Prof. Dr. Fatih Savaşan, STM Genel Müdürü Özgür Güleryüz, Proje Yöneticisi SAÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. İbrahim Özçelik ile Sakarya il protokolünden davetliler, STM ve üniversite yönetimi, akademisyenler katıldı.
“Kritik altyapılarda siber saldırılara hazır olmalıyız”
Bakan Yardımcısı Ömer Fatih Sayan, törende yaptığı konuşmasında kritik altyapılarda ortaya çıkabilecek sorunların devletin ve toplumun güvenliği ile ekonomik, sağlık ve refah gibi değerlere büyük zararlar verebileceğine değinerek, bilgi ve iletişim altyapısının diğer tüm altyapılarla ilişkisi nedeniyle ayrı bir öneme sahip olduğunu söyledi. Kritik altyapılara haiz sektörlerin sıklıkla siber suçluların hedefi haline geldiğini ifade eden Sayan, siber saldırıların şehirlerin ve tüm ülkenin günlük hayatını sekteye uğratma ve telafisi mümkün olmayan kayıplara sebep olma potansiyeli taşıdığını kaydetti.
Dünyada bilişim alanında kurgulanan felaket senaryolarının sıklıkla denenmeye başlandığına ve siber saldırılarla ülkelerin diz çökmeye zorlandığına işaret eden Bakan Yardımcısı Sayan, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bu nedenle kritik altyapılar ve sektörlerin korunabilmesi için gerekli tedbirleri almak, sınırda 24 saat nöbet tutmak ve radarla hava sahamızı gözlemlemek kadar önemlidir. Bunun için öncelikle haberleşme altyapısının güvenli olması, savunmanın buradan başlatılması gereklidir. Türkiye’nin siber güvenlik üssü olan Ulusal Siber Olaylara Müdahale Merkezi (USOM) ülkemizin dijital sınırlarını korumak için bakanlığımız desteği ile BTK bünyesinde 7 gün 24 saat çalışan bir kale gibi duruyor. Siber güvenlik alanındaki çalışmalarımızın etkisini uluslararası göstergelerde de görüyoruz. Uluslararası Telekomünikasyon Birliği Global Siber Güvenlik Endeksinin 2019 yılında yayımlanan raporuna göre, ülkemiz bir önceki yıla göre 23 sıra birden yükselerek, dünyada 20. sıraya çıktı, Avrupa’da da 11. sırada yer aldı.
Kritik altyapıların korunması sadece ulusal bir konu olarak görülmemelidir. Yakın geçmişte yaşanan siber olaylarda küçük bir kontrol sisteminin ele geçirilmesi ile başlayan gelişmelerin tüm ülkeyi etkileyebildiğine şahit olduk. Geçtiğimiz yıllarda Gürcistan, Estonya, İran ve ABD’de enerji merkezlerine sızılmış ve binlerce kişi elektriksiz kalmıştı. Enerji merkezilerine yapılan saldırılar ülkelere zararlar verebilmektedir. Özellikle Covid-19 pandemisi döneminde sağlık sisteminde yaşanabilecek saldırının sonuçları telafi edilemez olacaktır. Biz de Bakanlık olarak Cumhurbaşkanımızın başlattığı Milli Teknoloji Hamlesi doğrultusunda bilgi ve iletişim teknolojileri alanında sürdürülebilir yerli ve milli ekosisteminin geliştirilmesini stratejik hedefler olarak görüyor ve bu alanda yapılan çalışmaları önemsiyoruz. Bu kapsamda 5G projesi geliştirildi. 5G’nin kritik altyapıları barındıran dikey sektörlerle olan etkileşimi, bu altyapıların güvenliğini sağlama noktasında daha da önemli hale geliyor. Ar-Ge alanında sanayi ile kamu ve üniversiteler arasındaki ilişkinin geliştirilerek, bu iki kesimin birbirinin ihtiyaç ve beklentilerini anlamalı, ortak bir amaç etrafında akademinin kuramsal altyapısı ile şirketlerin inovasyon kabiliyetleri birleştirilebilmelidir.
Sakarya Üniversitesi ve STM işbirliği ile oluşturulan Ulusal Test Yatağı Merkezi bu kapsamda güzel bir örnek. Kritik altyapıların güvenliği konusunda kapasite geliştirilmesi, akademik çalışmaların üniversite-sanayi işbirliği ile yerli ve milli somut projelere dönüşmesi ve kritik altyapıların siber güvenliği ile alakalı dayanıklılığının artırılmasına katkı sağlanacak olması bizleri mutlu ediyor. Merkezin aynı zamanda bir Ar-Ge merkezine dönüşecek olması da heyecan verici. Merkezin akademik çalışmaların gerçek ortamda modellenmesi ile 2023 hedefleri doğrultusunda yerli ve milli üretime dönük girişimleri de artıracaktır. Merkezin hayırlı olmasını diliyor, emeği geçenleri kutluyorum.”
“Sakarya Üniversitesi aracılığıyla Sakarya’da bir ilke imza atılıyor”
Başkan Ekrem Yüce de Sakarya Üniversitesi aracılığıyla Sakarya’da yine bir ilke imza atmanın mutluluğunu yaşadıklarını belirterek, “Teknoloji hayatımızın vazgeçilmez bir parçası. Bireysel yaşamda ve kamusal alanda teknolojinin bizlere sunduğu imkânlardan faydalanıyoruz. Bağımsız ve milli teknolojik altyapı oluşturmak için devletimiz var gücüyle çalışıyor. Bu çalışmalara bir katkı da şehrimizden, üniversitemizden gelmesi beni ziyadesiyle memnun etmektedir. Ülkemizin siber güvenlik altyapısı, savunma ihtiyaçları, yenilikçi teknolojilere milli çözümler geliştirecek olan ve ülkemizde ilk olan bu merkezin kurulmasında emeği geçen herkese şükranlarımı sunuyorum. Şehrimizde ve ülkemizde bu gibi merkezlerin daha da artması en büyük temennimizdir” dedi.
“Sektöre katma değeri yüksek bir hizmet sunuyoruz”
Rektör Savaşan da bir yılı aşkın süredir üzerinde çalışılan projenin sonuçlanmasından duyduğu memnuniyeti dile getirerek, “Başta İbrahim Özçelik hoca olmak üzere emeği geçenlere teşekkür ederim. Üniversitelerin en önemli fonksiyonlarından biri bir kez daha üniversitemizde ete ve kemiğe büründü. Bu test yatağı Türkiye’de bir ilk ve inanıyorum ki kritik altyapıların güvenliğinin sağlanması bakımından sektörün önemli bir ihtiyacını karşılayacak. STM gibi önemli bir savunma sanayi kuruluşumuzla işbirliği yaparak sektöre katma değeri yüksek bir hizmet sunabilme imkânına kavuştuk” diye konuştu.
Yeniliğe açık yönetim kültürü ile eğitimde değişimi sadece yönetmekle kalmayan, aynı zamanda ona yön veren bir üniversite olduklarını ifade eden Rektör Savaşan, “Sakarya Üniversitesi, gururla ifade etmek isterim ki eğitim alanında birçok yeniliğin mucidi, ilk uygulayıcısıdır. +1 uygulaması bu üniversiteden Türk yükseköğretim sistemine yayıldı. UMDE dediğimiz Uygulamalı Mühendislik Deneyimi Eğitimi ve İşyeri Fakültede modelleri öğrencileri eğitimleri sırasında sektörle tanıştıran onlarla entegrasyonu sağlayan özgün modellerimiz. 2018’de yeni bir SAÜ markası olarak sektör derslerini başlattık ve İlgi Alanları Uygulaması, Öğrenci Ar-Ge Uyumu projesi gibi birçok yeniliği gerçekleştirdik” şeklinde konuştu.
“Birçok alanda yenilikler ve gelişmeler sürüyor”
Öğrencilerin farklı ve farklılaşan hedeflerini destekleyen eğitim modellerini uygulamaya soktuklarını belirten Savaşan, “Araştırma alanında TÜBİTAK Yetkinlik Analizinde üniversitemiz Bilgi Güvenliği, Enerji Depolama, Elektrikli ve Hibrit Araç Teknolojileri alanlarında Türkiye’de ilk üçte yer aldı. 4 alanda ilk onda, 20 alanda ise hacim ve kalite bakımından en iyi bölge olan 1. bölgede kendine yer buldu. Bilgiyi ürüne dönüştüren, sahada koşturan ve patent ve faydalı model ticarileştirmesi yapan bir üniversiteyiz. Üniversite-İş Dünyası Koordinasyonunu önemsiyoruz. SATSO’da artık bir irtibat ofisimiz var. Büyükşehir Belediyesi ile de başta tarım alanında olmak üzere geliştirilen projelerde işbirliği içindeyiz. Uluslararasılaşmayı oldukça önemsiyoruz. Salgın döneminde uzaktan eğitim altyapımız ve hazırlığımız ile göz doldurduk. Güz döneminde Uzaktan Eğitim Platformu (UZEP) ile 15 üniversiteye hizmet verdik. Uygulamalı Dersler Platformu (UDEP) kurumsal kapasitemizi gösteren diğer bir adımımız oldu” ifadelerini kullandı.
“Üniversite-sanayi işbirliğinin somut örneği”
STM Genel Müdürü Özgür Güleryüz, açılış konuşmasında siber güvenlik kabiliyetlerini kritik sivil alanlar için de genişlettiklerini aktararak, “Siber güvenlik, kritik sivil altyapılarımızın işlerliğini sürdürebilmesi açısından da önemli bir alan olarak ortaya çıkıyor. Elektrik enerji şebekeleri ve su yönetimi gibi aksadığı durumlarda toplum düzenini ve hayatın akışını etkileyebilecek hizmetlerin aksamaması ve bu altyapıların siber güvenliğinin sağlanması için test ortamı sunacak Ulusal Test Yatağı Merkezimizi ülkemizde bir ilk olarak faaliyete geçiriyoruz. Gerek akademik gerekse sektörel çalışmalara imkan verecek bu merkezimizi Sakarya Üniversitesi işbirliğinde ülkemize kazandırarak, Üniversite-Sanayii İş Birliğine yönelik somut bir gelişme sunduğumuz ve önemli bir boşluğu doldurduğumuz için gururluyuz. Temennimiz ülkemizin sahip olduğu bu kabiliyeti; haberleşme, ulaşım ve enerji üretim tesislerine varıncaya kadar genişleterek test yatağı merkezlerimizi çeşitlendirmek ve bu alanda rekabetçi ürünler de oluşturulmasına zemin hazırlamak” dedi.
Proje Yöneticisi SAÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. İbrahim Özçelik de açılışta bir konuşma yaparak, “Ülkeler siber güvenliği artık milli güvenliğin bir parçası olarak görmektedirler. Fiziksel sınırlarımızı; kara, deniz ve hava kuvvetlerinin marifeti ile korumamızın yanında siber uzaydaki tüm ulusal varlıklarımızı yerli ve milli siber güvenlik ürünlerimiz ile korumamız gerekmektedir. 2010 yılında İran’ın uranyum zenginleştirme tesislerini hedef alan saldırı, kritik alt yapılara yapılan siber saldırının miladı olarak kabul edilmektedir. Bu saldırıda nükleer tesise zarar verilmiştir. Sakarya Üniversitesi, Kritik Altyapıların korunması amacı ile test yatağı merkezlerinin kurulumunu bir ihtiyaç olarak görmüş ve bu alanda sahip olduğu bilgi, birikimiyle eylem planındaki stratejik amaç ve hedeflere katkı sunmak istemiştir. Bu vizyon doğrultusunda da STM firması ile işbirliği yaparak Türkiye’de bir ilk olan Kritik Altyapılar Test Yatağı Merkezini kurmuştur” dedi.
Açılış konuşmalarının ardından Bakan Yardımcısı Sayan ve Rektör Savaşan, protokol üyeleri ve davetliler ile birlikte Ulusal Test Yatağı Merkezi’ni gezdi.
Rektör Savaşan, tören öncesinde de Bakan Yardımcısı Sayan, Büyükşehir Başkanı Yüce ve STM Genel Müdürü Güleryüz’ü makamında ağırlayarak, yükseköğretim ve üniversite hakkında görüş alışverişinde bulundu.
Millileşme ön planda
Açılışı yapılan Test Yatağı Merkezi’nde, başlangıç aşamasında Enerji ve Su yönetim sistemlerinin modellemesi yapılıyor. Akademik çalışmaların gerçek ortamda modellenmesi ile ülkenin sahip olduğu bilgi dağarcığının genişlemesi ve 2023 hedeflerine paralel bir şekilde yerli ve milli üretimler konusundaki girişimlerin artması amaçlanıyor. Siber güvenlik ortamında oldukça önem taşıyan kritik altyapılar kapsamında planlanan proje ile hem kontrol sistemlerinin yerlileşmesi hem de bu sistemlerin güvenliğinin milli imkanlarla sağlanması hedefleniyor.
