Sakarya Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Merkezi (SESAM) çalışmaları kapsamında tamamlanan “Sakarya’nın Sosyo-Ekonomik Analizi” isimli çalışmanın dördüncüsünde, Sakarya’nın demografik verilerinin Türkiye verilerini olumlu yönde etkilediği ortaya konuldu.
2017-2018 verilerini içeren araştırmada TÜİK’ten ve ilgili kurumlardan alınan veriler çerçevesinde Sakarya’nın demografik göstergeler açısından sosyo-ekonomik analizi yapılarak Türkiye içindeki yeri belirlendi.
SESAM Müdürü ve çalışmanın yürütücüsü Prof. Dr. M. Çağlar Özdemir, yapılan araştırmada yüksek lisans öğrencilerinin özveri ile çalıştıklarını ve ortaya çıkan sonuçlara göre Sakarya’nın gelişmişlik düzeyi bakımından üst seviyelerde olduğunu belirtti. M. Çağlar Özdemir, “Sakarya’nın Sosyo-Ekonomik Analizi IV” çalışmasında Sakarya’nın sosyo-ekonomik durumu demografik göstergeler alanında 7 alt parametre çerçevesinde incelemiştir. Sakarya’nın sosyo-ekonomik gelişmişliğinde yedi parametrenin dördünde pozitif etki gözlemlenirken birinde negatif etki tespit edilmiştir. Yaşa özel doğurganlık parametresinde bazı yaş grupları pozitif, bazı yaş grupları ise negatif etki oluşturmuştur. Şehirleşme oranı parametresinde Sakarya’nın şehirleşme oranı tespit edilemediği için Türkiye ile karşılaştırma yapılamamıştır. Bu sebeple pozitif veya negatif bir etki olup olmadığı tespit edilememiştir” ifadelerini kullandı.
Nüfus yoğunluğunda artış var
Demografik göstergeler üzerine araştırma yapan yüksek lisans öğrencisi Şeyma Acar, “Yapılan çalışma sonucunda Sakarya’da nüfus yoğunluğu, 2017’de km² başına 205 kişi, 2018’de km² başına 210 kişi olup bir önceki yıla göre 5 kişilik artış olduğu görülmüştür. Türkiye’de ise nüfus yoğunluğu 2017’de km² başına 102 kişi iken bu oran 3 kişilik artışla 2018’de 105 kişiye ulaşmıştır. Sakarya’nın nüfus yoğunluğunun 2017 ve 2018’de Türkiye ortalamasının üstünde olduğu saptanmıştır. Sakarya’nın bir önceki yıla göre nüfus yoğunluğundaki artışı sosyo-ekonomik gelişmişliğine pozitif yönde etki etmektedir” şeklinde konuştu.
Doğurganlık oranı düşüyor, ölüm oranı azalıyor
Yaşa özel doğurganlık oranları verilerinin de yer aldığı araştırmada, yaşa özel doğurganlık oranında düşüş görülürken, bebek ölümlerinde, önceki yıllara oranla azalma görülüyor. Acar, konu ile ilgili, “Türkiye’de 2017’den 2018’e tüm yaş gruplarında yaşa özel doğurganlık oranının düştüğü görülmüştür. Sakarya’da bu oranın 30-34, 35-39, 40-44, 45-49 yaş gruplarında arttığı görülmektedir. Sakarya’da 15-19, 20-24, 25-29 yaş gruplarında düşüş olması sonuca negatif yönde etki ederken artış olan yaş grupları sonuca pozitif etki etmektedir. Sakarya 2017 ve 2018’de 15-19, 20-24, 40-44 yaş gruplarında yaşa özel doğurganlık oranları Türkiye ortalamasının altında kalmıştır, 25-29, 30-34, 35-39, 45-49 yaş gruplarında ise Türkiye ortalamasının üzerindedir. Türkiye ortalamasında da Sakarya’da da en yüksek doğurganlık oranlarının orta yaş gruplarına ait olduğu sonucuna varılmıştır. Bebek doğum hızına baktığımızda ise hem Türkiye’de hem de Sakarya’da azaldığını görüyoruz. Bu durum ilin sosyo-ekonomik gelişmişliğine negatif bir etki etmektedir. Bebek ölüm hızında ise Sakarya bazında bir düşüş görülmektedir. Türkiye’de bebek ölüm hızı 2017’de binde 9,4 iken 2018’de binde 9,3 olup binde 1,06 azalmıştır. Sakarya’da 2017’de binde 9,5 iken 2018’de 7,6 olup binde 20’lik bir azalış göstermiştir. Bebek ölüm hızı oranında Sakarya Türkiye ortalamasının altındadır. Bebek doğum hızının düşük olması negatif bir etki meydana getirirken doğan bebeklerin yaşama ihtimalinin yüksek olması ilin sosyo-ekonomik gelişmişliğine pozitif yansımaktadır” dedi.
Evlenme oranı, Türkiye ortalamasının üzerinde
Evlenme oranları konusunda da veriler elde ettiklerini belirten Acar, “Türkiye’de evlenme oranları 2017’de binde 7,09 iken 2018’de binde 6,8 olup binde 4,06 oranında bir azalış görülmektedir. Sakarya’da ise 2017’de binde 7,22 iken 2018’de binde 6,82 olup binde 5,54 oranında bir azalma meydana gelmiştir. Sakarya evlenme oranlarında Türkiye ortalamasının üzerindedir” şeklinde açıklama yaptı.
Boşanma oranlarında bir düşüş gözlendiğini söyleyen Acar, “Türkiye’de boşanma hızı 2017’de binde 1,6 iken 2018’de 1,75 olup binde 9,37 oranında bir artış meydana gelmiştir. Sakarya’da ise 2017’de binde 1,56 iken 2018’de binde 1,52 olup binde 2,56 oranında bir azalma görülmüştür. Sakarya boşanma oranlarında Türkiye ortalamasının altında olmuştur. Hem Türkiye’de hem de Sakarya’da evlenme oranlarında bir azalış meydana gelmiştir, boşanma oranlarında ise Sakarya ilinde bir azalma görülürken Türkiye ortalamasında bir artış meydana gelmiştir. Evlenme oranlarında bir azalış olması Sakarya’nın sosyo-ekonomik göstergelerini negatif etkilese de boşanma oranlarında yaşanan azalma sosyo-ekonomik göstergede pozitif etki yaratmıştır” dedi.
Göç hızı negatif etkiliyor
Net göç hızı verilerine göre 2017’ye göre binde 2,65 oranında bir düşüş olduğunu belirten Acar, bu durumun demografik gösterge parametreleri içerisinde, sosyo-ekonomik gelişmişliği negatif etkileyen tek unsur olarak görüldüğünü belirtti.
Önemli not
SESAM yetkilileri, COVİD-19’a karşı resmi olarak alınan tüm tedbir kararlarına ve önerilere uygun bir şekilde çalışmalarını sürdürmeye devam ettiklerini ve bu kapsamda tüm bireylerin bu tedbir ve önerilere karşı duyarlı olacağını bildiklerini vurguladı.
