Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Fakültesi Türkiye’de bir ilke imza attı. ÇOMÜ, Dardanos Yerleşkesindeki Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Fakültesine ait Deniz Canlıları Araştırma/Uygulama Merkezi’nde yetiştirilen ıstakoz yavruları Çanakkale Boğazına bırakıldı.
Etkinliğine Rektör Prof. Dr. Sedat Murat, İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü Erdem Karadağ, Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Bünyamin Bacak, Çanakkale Belediyesi Destek Hizmetleri Müdürü Meral Harput ve akademisyenler katıldı.
Sahip oldukları değer nedeniyle avcılık baskısına maruz kalan ıstakozların popülasyonunu arttırmak amacıyla Yetiştiricilik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Umur Önal ve Yüksek Mühendis Hakan Baki tarafından geliştirilen sosyal farkındalık projesi ile balıkhaneden temin edilmiş dişi bir ıstakoz anacından elde edilen yumurtalar larval aşamadan itibaren yetiştirildi ve 9 hafta sonra denize bırakılabilecek evreye getirildi.
Konuyla ilgili Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Fakültesi Yetiştiricilik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Umur Önal, azalan balıkçılık kaynaklarına dikkat çekmek ve bu kaynakların akuakültür yolu ile desteklenebileceğini vurgulamak üzere 2017’den bu yana her yıl farkındalık projeleri yaptıklarını, bu kapsamda bu yıl ıstakoz üretimini hedeflediklerini belirterek şunları söyledi:
“Aşırı Avcılık, Avrupa Istakozunun Üretimini 2-3 Ton Seviyelerine Çekti”
Avrupa Istakozu olarak bilinen ve ülkemiz sularında da bulunan tür (Homarus gammarus) ekonomik değerinin son derece yüksek olmasına bağlı olarak aşırı olarak avlanmaktadır. Aşırı avcılığın etkisi, avcılık yolu ile elde edilen üretim miktarlarına yansımış ve son yıllarda üretim 2-3 ton seviyelerine gerilemiştir. Özellikle İngiltere ve Norveç gibi ülkelerde aşırı artan talebe bağlı olarak ıstakoz popülasyonlarında geçmiş yıllarda görülen büyük azalma, bu türün yetiştiricilik yolu ile üretilerek doğal ortamlarına bırakılmasıyla engellenmiş ve böylelikle doğada yaşayan popülasyonların akuakültür ile sürdürülebilir şekilde desteklendiği başarılı bir yönetim modeli ortaya çıkmıştır. Bu başarılı modeller dikkate alınarak, bu yıl ıstakoz üretimini de hedefledik. Ülkemizde azalan ıstakoz popülasyonlarına dikkati çekmek ve bu türün ülkemizde de insan eli altında üretilebileceğini göstermek üzere yaptığımız proje kapsamında Türkiye’de ilk defa olarak ıstakoz yavruları ÇOMÜ, Dardanos Yerleşkesindeki Deniz Canlıları Araştırma/Uygulama Merkezinde yetiştirilerek denize bırakılabilecek boya ulaştırdık. Bu kapsamda balıkhaneden aldığımız dişi bir ıstakoz anacından elde edilen yumurtalar, larval aşamadan itibaren yetiştirdik ve 9 hafta sonra denize bırakılabilecek evreye getirilmesini sağladık. 4 ay süren çalışma sonucunda yetiştiricilik yolu ile elde edilen ıstakoz yavrularının denize bırakılması başarılı bir şekilde yapıldı.”
“Türkiye’de Yetiştiriciliği Yapılarak Popülasyonu Arttırılabilir”
ÇOMÜ Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ekrem Şanver Çelik, Türkiye’de ilk defa yetiştiriciliği yapılarak doğaya salınmaya hazır hale getirilen ıstakoz yavrularının denizle buluşturulduğunu söyleyerek, “Bu pilot çalışma ıstakozların Türkiye’de de insan eli altında üretilerek popülasyonlarının arttırılabileceğinin göstergesi oldu. Marmara Denizi ve Çanakkale Boğazımızı etkileyen müsilaj sorununun yanı sıra dünyada ve ülkemiz genelinde çeşitli nedenlerle doğal habitatların bozulduğunu, zarar gördüğünü ve doğal canlı stokların azaldığını görüyoruz. Bu nedenle doğal stokların yetiştiricilik yoluyla desteklenmesi gün geçtikçe önemi artan bir konu haline gelmektedir. Biz fakülte olarak son 4 yıldır doğal stokların desteklenmesine yönelik Fakültemizin Dardanos Yerleşkesindeki Deniz Canlıları Araştırma/Uygulama Merkezinde yetiştirdiğimiz çipura ve levrek yavrularını doğaya bıraktık. Bu sene ise geçmişte Çanakkale’nin önemli bir su ürünleri avcılığını oluşturan ve avcılık baskısı altında olan yaklaşık 4,5- 5cm cm büyüklüğündeki ıstakoz yavrularını anneleriyle birlikte, dalgıç hocalarımızın eşliğinde, belirlediğimiz uygun alanlarda doğaya bırakıyoruz. İlk defa ülkemizde gerçekleştirilen bu çalışmanın alt yapısının güçlendirilerek Çanakkale Boğazında iyi bir model oluşturularak devam ettirilmesini ve kalıcı olmasını istiyoruz ” dedi.
ÇOMÜ Rektörü Prof. Dr. Sedat Murat, Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Fakültesi hocalarının Türkiye’de ilk defa gerçekleştirdiği ve 4 ay süren projesinin sonucunda yetişen ıstakoz yavrularını denizle buluşturduklarını belirterek, “ Önemli bir adım atıyoruz. Istakoz Türkiye’de oldukça az olan ve pahalı bir deniz ürünü. Bu adımın bereket getirmesini diliyoruz. En kısa zamanda Marmara Denizinin ve Çanakkale Boğazının müsilajdan temizlenmesini ve deniz ürünlerinin de denizlerimizde çoğalmasını umuyoruz” dedi.
Genç ıstakoz bireyleri, Avcılık ve İşleme Bölümü Öğretim Üyeleri Prof. Dr. Adnan Ayaz, Prof. Dr. Uğur Altınağaç ve Dr. Öğretim üyesi Alkan Öztekin’den oluşan bir ekip tarafından Çanakkale Boğazı’nda uygun bir derinlikte bulunan suni resif ortamına bırakıldı.
