Büyükakın ‘’Çöp fabrikası değil, Evsel Atıklardan Enerji Üretim Tesisi yapıyoruz’’

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreteri Doç. Dr. Tahir Büyükakın, Körfez İlimtepe’de kurulması gündeme gelen ‘’Evsel Atıklardan Enerji Üretim Tesisi’’yle ilgili Körfez ve Derince muhtarlarına bilgilendirme toplantısı yaptı.

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Toplantı Salonu’nda gerçekleştirilen toplantıda Büyükakın, ‘’Biz çöp depolama fabrikası değil, evsel atıkların yakılmasıyla enerji üretim tesisi kurmayı planlıyoruz. Bu tesis Türkiye’de ilk olacak ve kamuoyunda iddia edildiği gibi çöp fabrikası olmayacak. Henüz yeri için kesin bir karar vermiş değiliz. Yapılabilecek en uygun yeri belirlemeye çalışıyoruz’’ dedi. Bilgilendirme toplantısında Başkan Danışmanı Ömer Polat ile Çevre Koruma ve Kontrol Daire Başkanı Necmi Kahraman da hazır bulundu. 3 YILLIK DEPOLAMA KAPASİTEMİZ BULUNUYOR İlimizde 3 yıllık evsel atık depolama kapasitesinin kaldığını belirten Genel Sekreter Büyükakın, yakma tesisinin 4 yılda inşa edileceğini, yeni tesis yapılmazsa depolama tesisleriyle tüm kentin yaşanılamaz bir hal alacağını ifade etti. Gelişmiş ülkelerde evsel atıkların geri kazanım veya yakma ile bertaraf edildiğini, geri kalmış ülkelerde evsel atıkların depolandığını belirtti. Büyükakın tüm gelişmiş ülkelerde örnekleri olduğu gibi modern bir tesis yapmayı planladıklarını kaydetti. 1600 TON ATIĞIN 900 TONU KÖRFEZ-İZMİT –DERİNCE’DEN ÇIKIYOR Kocaeli’nde günlük 1600 ton evsel atık üretildiği bilgisini veren Genel Sekreter Büyükakın, ‘’Bizim için çok kritik şeylerden bir tanesi de buraya diğer alanlardan gelen evsel atıklar nasıl ulaşacak. Kocaeli’ndeki günlük 1600 ton evsel atığın 900 tonu Körfez, Derince ve İzmit ilçelerinden çıkıyor. İzmit sınırlarında tesis yapabileceğimiz başka bir alan yok. Derince’de ise belli yerlerde su havzaları mevcut. Gebze tarafına doğru gittikçe güney yakadaki evsel atıkları bu tarafa taşımamız gerekecek, güney tarafa doğru gitsek batı yakasındaki atıkları bu tarafa taşımamız gerekecek. Dilovası konusunda ısrarla altını çizerek söylüyorum; Dilovası’ndaki mesele oradaki insanlar ayaklandı da yapılmaktan vazgeçildi diye bir şey yok. Dilovası’nda tesis yapmayla ilgili ne yapılmış bir ihalemiz var, ne ortada bir proje var. Sadece yer seçim çalışmaları var. Şu noktada yapılacak gibi kesinleştirilmiş bir şey değil, ön işlemlerin yürümesi için raporların hazırlanması gerekiyor. Şu anda kesinleştirilmiş bir nokta yok. Ben size tam buraya yapılacak diyemem, çalışma yapıyoruz. Biz bu çalışmalarımızı bitirdiğimizde burası uygun değildir diye bir sonuç çıkabilir. O zaman başka yer bakmak durumunda kalabiliriz’’ açıklamasını yaptı. AB ÜLKELERİNDEN ÖRNEKLER VERDİ Toplantıda gelişmiş ülkelerden örnekler veren Genel Sekreter Büyükakın, ‘’Avrupa Birliği’nin ortalama % 34’ü düzenli depolama yapıyor, çöpü topluyor ve onu örtüyorlar. Örneğin Avrupa’nın gelişmiş ülkelerinden Almanya’da % 35’ini yakıyorlar. Vahşi depolama zaten yok hiçbirinde. % 65’ini de geri dönüşümle ayrıştırarak topluyor ve geri kazanım tesislerine götürüyorlar. Sonuçta geri kazanım tesisleri de çöp bertaraf tesisleridir. İsveç iyi bir örnek; çöpün yarısını yakıyorlar, yarısını da geri kazanım tesislerine yolluyorlar. Avrupa’nın gelişmiş ülkelerinden Avusturya’nın Viyana şehrinde, yerleşim merkezlerinin olduğu bir bölgede evsel atık yakma merkezi var. Hollanda Amsterdam’da şehrin göbeğinde bir yer var, 2007 yılında yapılmış. Türkiye aslında % 99 mertebesinde depolama yapıyor. İyi bir şey yapmıyoruz aslında. Gelişmiş ülkelerde geri kazanım ve yakma ağırlıklı işlem yapılıyor. Yani vahşi depolama yerine geri kazanım ve yakma uygulaması gelişmiş ülkelerde daha yaygın’’ ifadesini kullandı. ŞEHRİN GELECEK 50 YILI KURTULACAK Büyükakın, ‘’Kocaeli’nde depolama alanlarımızın bir kısmı İZAYDAŞ’ta, bir miktar da Dilovası bölgesinde var. Büyükşehir Belediyesi olarak 3 yıl içinde çöp yakma tesisini yapalım ve bu kentin gelecek 50 yılını kurtaralım diye düşünüyoruz. Evsel atık yakma tesisinin yapımına başladığınızda, projelendirilmesi, inşaatı, devreye alınması süreci 4 yıl sürüyor. Depolama alanları çok çabuk bir şekilde doluyor ve ondan sonra da o alanın üstünü biçimlendirip bırakıyorsunuz. Ondan sonra başka bir yerde bulmak zorundasınız. Sonsuza dek bu kent depolama yolunu seçemez’’ açıklamasını yaptı. HAVA KİRLİLİĞİ YOK, KOKU YOK Genel Sekreter Büyükakın, muhtarların dikkatle takip ettiği sunumda sözlerine şöyle devam etti; ‘’Bizim planladığımız tesis; İZAYDAŞ gibi tehlikeli atıkların yakıldığı bir tesis olmayacak. Bu koku üretecek, havayı kirletecek bir tesis değil. Böyle bir algıyı en baştan düzeltmemiz gerekiyor. Bu tesisler hava kirliliği açısından Körfez’deki Petro- kimya tesisleriyle kıyaslama yapılamayacak kadar temiz fabrikalardır. Bunlar tehlikeli yanı olmayan tesislerdir. Hava kirliliği ve koku açısından çevreye ve şehre zararı olmayan bir tesistir.’’ HARİTAYI ÖNÜMÜZE ALIP ÇALIŞTIK ‘’Bu kentte buna benzer bir tesis yapacağımız zaman şehrin haritalarını önümüze koyuyoruz’’ diyen Genel Sekreter Büyükakın, sözlerini şöyle sürdürdü; ‘’Bizi kısıtlayan su havzaları var, İSU’nun su koruma havzaları var, bunların dışında bir yer seçilmesi gerekiyor. Tesis için gerekli olan alanı kamulaştırmak istesek, büyük bir maliyet ortaya çıkıyor. O nedenle Orman Bakanlığı’ndan tahsis almamız gerekiyor. Bizim düşündüğümüz arazinin topografyasına bakarsanız yerleşim alanlarıyla, Çenesuyu’nun su havzasıyla ilgili hiçbir problem oluşturmuyor. Zaten planlanan tesiste hiçbir kimyasal içeriği olmayan yakmanın sonunda kalan sadece kül. Şimdi kuş uçuşu olarak mesafeleri ele alacak olursak; Atakent Evleri’ne 2500 metre, İlimtepe’ye 3550 metre, Dereköy’e 2000 metre mesafededir. Bu tür tesislerde koruma bandı yasal olarak 1000 metredir, yani 1000 metre mesafede yerleşim olabilir. Tesiste yakma sonucunda çıkan küllerin normal depolanacağı alanlar, ileri teknolojiyle bertaraf ve enerji üretimi tesisi 80 dönümlük alan içinde yer alacak.’’ ‘’UYGUN DEĞİL’’ RAPORU ÇIKMAZSA YAPMAYIZ Kamuoyunda oluşan yanlış algının düzeltilmesi gerektiğini ifade eden Genel sekreter Büyükakın, konuşmasını söyle tamamladı; ‘’Kocaeli’nin çöpü Körfez’e geliyor, Derince’ye geliyor diye bir şey yok. Derince veya Körfez, Kocaeli’nin çöplüğü oluyor diye bir şey yok. Hiçbir ilçemiz Kocaeli’nin çöplüğü değildir. Zaten biz çöplük yapmıyoruz, bu kavram çok yanlış. Burada yapılması düşünülen ‘’Evsel Atık Arıtma Tesisi’’ ve buradan elektrik enerjisi üretilecek. Biz çöplük yapmıyoruz. Doğru bilgilendirelim, teknik olarak tartışalım, ulaşım açısından, nakliye açısından veya diğer faktörler açısından buraya yapmak uygun değilse; zaten biz bunu teknik olarak yapmayız. Türkiye’de bu anlamda bir yakma tesisi hiç yok, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi bunun ilkini yapacak. İstanbul Büyükşehir Belediyesi de benzer bir tesisin ihalesini yapacak. Yakma tesisi yapmadığımız zaman herkes kendi çöpünü kendi depolamak zorunda kalır. Tekrar ediyorum; biz çöplük yapmıyoruz, ‘’Evsel Atık Yakma Tesisi’’ yapıyoruz. Bunu yapmadığımız sürece bu kent önümüzdeki üç sene sonunda bütün depolama alanlarını kaybedecek.’’ Muhtarlarla ve sivil toplum kuruluşlarıyla ortak bir mutabakat zemininde karar alınacağının altını çizen Genel Sekreter Büyükakın, sunumun ardından muhtarların konuya ilişkin sorularını cevaplandırdı.