SASGEM’in konuğu tarihçi Genç oldu

Sakarya Üniversitesi Akademik ve Sosyal Gelişim Merkezinin (SASGEM) düzenlediği Çarşamba Konferanslarının bu haftaki konuğu, tarihçi Mehmet Genç oldu.

SAÜ Hukuk Fakültesi Sabahattin Zaim Konferans Salonunda gerçekleşen konferansta “Osmanlı İktisadi Sistemi ve Vakıflar” konusu ele alındı. Osmanlı iktisadi politika prensiplerini ve bu prensiplerin dayandığı temelleri anlatan Genç, iktisadi yapı ve ilişkiler ile üretim faktörleri üzerinde devletin kontrolü konuların bilgiler verdi.

Üç önemli prensipten bahseden Genç, “Bunlardan en önemlisi, insanların her kademede ihtiyaçlarının karşılanması prensibidir. Bu prensip, malların mümkün olduğu kadar bol, ucuz ve ulaşılabilir olmasını sağlamaktan geçer. Bunu sağlamak için dar bölge kazaları oluşturdular. Üretim ve tüketimin dengelenmesini istedikleri bölgeleri seçtiler. Bütün ihtiyaçların karşılanacağı pazarlar kurdular ve bu pazarların denetimini sağlamak için bazı önlemler alındı. Osmanlı’da bütün mallar İstanbul’a gidiyordu. Bir süre sonra mallar arttıkça başka şehirlere de gönderilmeye başlandı. Bu bölgedeki ihtiyaçlar da karşılanınca ihracat yapılmaya başlandı. İnsanların o çağda refah içinde olması için bu gerekiyordu” dedi.

Osmanlı Devleti’nin insanların vergi yükünü çekilmez düzeye getirmemeyi en önemli prensipleri arasında saydığını belirten Genç, fiskalizm (gelircilik) ve diğer önemli prensibin dayandığı tradisyonalizm (gelenekselcilik) akımlarından bahsetti. Osmanlıların gelenekçi görünmesine rağmen aslında yenilikçi olduklarına vurgu yapan Genç, “İhtiyaç olduğu zaman yeni kararlar almakta hiç tereddütleri yoktu. Bir yenilik yapacakları zaman devlete ve halka yararlı olup olmadığına bakarlardı. Ancak ikisi için de yararlıysa yaparlardı. Ama hem halka hem devlete faydalı hem de kimseye zarar vermeyen ıslahatlar yapmak zordu. Bu zorluk onları gelenekçiliğe yönlendirdi. Sosyal ve iktisadi ilişkilerde ulaşılan dengeleri muhafaza etmek için dengeyi bozan yeniliği ortadan kaldırmayı temel ilke edinen Osmanlı, ayağı yere basan bir anlayış olan tradisyonalizm anlayışını benimsemiştir” diye konuştu.

Genç konuşmasının devamında, tradisyonalizm görüşünü benimseyen Osmanlı’nın yaptığı diğer yeniliklerden ve çalışmalardan, bu çalışmaların ortaya çıkardığı vakıf ve sistemlerden bahsetti. Konferansın sonunda tarihçi Mehmet Genç’e hediyesi takdim edildi.