SAÜ ORMER’in Projesi Kabul Edildi

Sakarya Üniversitesi Ortadoğu Enstitüsü’nün "Türkiye-İran İlişkilerinde Yazılı Kaynakların Yeri (1979-2015)" isimli projesi TÜBİTAK tarafından kabul edildi.

SAKARYA - Sakarya Üniversitesi / SAÜ İletişim Koordinatörlüğü Sakarya Üniversitesi Ortadoğu Enstitüsü’nün (ORMER) Türkiye-İran İlişkilerinde Yazılı Kaynakların Yeri (1979-2015)" isimli 1001 proje önerisi TÜBİTAK tarafından kabul edildi. Projede, Ortadoğu’nun en önemli iki komşu ülkesi olan Türkiye ile İran arasındaki ilişkilerin şekillenmesinde etkili olduğu düşünülen yayınların incelenmesi ve bu inceleme sonrasında ortaya çıkacak resim çerçevesinde söz konusu yayınların iki ülke ilişkilerinin gelişimi açısından muhtemel etkilerinin analiz edilmesi amaçlanıyor. Proje kapsamında, Türkçe ve Farsça yazılmış olan lisansüstü tezler, ilk, orta ve yükseköğretimde okutulan ders kitapları, hakemli akademik dergiler, sivil düşünce kuruluşları tarafından yayınlanan rapor ve analizler ile ulusal ve uluslararası yayınevleri tarafından basılan kitaplar incelenecek. Projenin amacı doğrultusunda odaklanılacak olan konu, gerek Türkiye’de İran konusunda ve gerekse İran’da Türkiye hakkında yazılmış olan metinlerde her iki ülkenin siyasal, ekonomik, sosyal ve kültürel yaşamlarının nasıl ele alındığı, bu konuda daha çok objektif bir yaklaşımın mı yoksa manipülatif bir bakış açısının mı hâkim olduğunun ortaya konulması olacak. Bu kapsamda ele alınacak eserlerin incelenmesi sonrasında ortaya çıkacak olan resmin analiz edilmesi yoluyla bu yayınların iki ülke arasındaki ilişkilerin şekillenmesi konusunda nasıl bir yere sahip olduğunun yorumlanması, projenin ikincil amacını oluşturmaktadır. Proje yürütücüsünün ve araştırmacıların Türk-İran ilişkilerine dair şimdiye kadarki okumaları, her iki ülkede yayınlanan metinlerde Ankara ile Tahran arasındaki ilişkileri olumsuz etkileme potansiyeli yüksek ifadelerin varlığına işaret etmektedir. Bu tür yargıların dönemsel olarak ne tür farklılıklar gösterdiği ve Türkiye-İran ilişkilerinin durumuna göre değişip değişmediğinin araştırılması da projenin ulaşmaya çalışacağı bulgular arasındadır. Neden Bu Proje? Proje kapsamında böyle bir konunun seçilmesinin temel nedeni, Türkiye’nin en önemli Ortadoğulu komşusu olan İran ile arasındaki ilişkilerinin olması gereken düzeyinin çok gerisinde kalmasından dolayı iki ülke arasında, her iki tarafın daha çok kazanacağı işbirliği eksenli bir ilişki geliştirilmesinin önündeki engellerin tespit edilmesine duyulan ihtiyaç olarak belirtildi. Türkiye ile İran’dan çok daha çatışmacı bir geçmişe sahip olan Almanya ve Fransa aralarındaki geçmişin getirdiği bütün yükleri ortadan kaldırıp işbirliğine yönelip, sadece kendilerinin değil bütün Avrupa’nın kazandığı bir birlik oluşturabilmişlerse, Ankara ile Tahran arasında buna benzer bir “kazan-kazan” ilişkisinin kurulması neden mümkün olamamaktadır? Bu sorudan hareketle yola çıkıldığında, Türkiye ile İran arasında her iki tarafın kazanacağı bir işbirliği ilişkisinin kurulmasının önündeki temel engellerden birinin iki ülke halkları ile ekonomik ve siyasal elitleri arasındaki karşılıklı olumsuz algı olduğu görülmektedir. Her iki ülkedeki yayınların, bu olumsuz algıdan beslenen karşı tarafa güvensizliğin ortaya çıkmasında ve kökleşmesinde rolünün önemli olduğu düşüncesiyle bu projeye başlandı. İki ülke arasında karşılıklı olumsuz algıları besleyen yayınların tarihi çok geçmişe uzansa da, proje kapsamının daraltılması amacıyla 1979’da gerçekleşen İran İslam Devrimi sonrasında basılan eserlerin incelenmesi düşünülmektedir.