Termik santral filtreleri Anayasa Mahkemesinde

CHP, termik santrallerin bacalarına filtre takma sürelerini 36 ay uzatan yasa maddesinin iptali için Anayasa Mahkemesine başvurdu. Gerekçe olarak madde içeriğinde 36 aylık ek süre verilen “hak ve yükümlülüklerin” hangi hak ve yükümlülükler olduğunun belirsizliği gösterildi.

CHP, başta Orhaneli ve Afşin-Elbistan olmak üzere termik santrallerin bacalarına filtre takma süresini 36 ay uzatan yasa maddesinin iptali için Anayasa Mahkemesine başvurdu. CHP Bursa Milletvekili Erkan Aydın’ın en fazla itiraz ettiği konuların başında gelen düzenleme; 7186 sayılı Gelir Vergisi Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 32. Maddesine eklenmişti. Ana Muhalefet Partisi başvurusunda maddenin; Anayasa’nın 2., 5.,13., 48. ve 56. Hükümlerine aykırılığını gösterdi. İtiraz başvurusunda özetle şöyle denildi:

“7186 sayılı “Gelir Vergisi Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 32. Maddesinin birinci fıkrasında iki tür enerji yatırımına süre uzatımı söz konusudur; birincisi 6446 sayılı Kanun’un 5.maddesinin 12. fıkrası ile düzenlenen ’yenilenebilir enerji’ yatırımları iken, ikincisi ise Kanun’un "özelleştirme" başlıklı 18. maddesinin 5. fıkrasına dayalı süreçlerdir. Özelleştirme ile ilgili 18. maddenin 5. fıkrasında ise yenilenebilir enerji kaynakları veya yerli kömüre dayalı elektrik üretim tesisleri düzenlenmektedir.

Madde içeriğinde 36 aylık ek süre verilen “hak ve yükümlülüklerin” hangi hak ve yükümlülükler olduğu hususu belirsizdir. Öyle ki, düzenlemeden etkilenen yenilenebilir enerji kaynağına ve/veya yerli kömüre dayalı üretim tesislerinin çevresel yükümlülüklerinin de bu madde kapsamında girip girmediği hususu belirsizdir. Belirlilik ilkesi, hukuksal güvenlikle bağlantılıdır. Yasadan, belirli bir kesinlik içinde, hangi somut eylem ve olguya hangi hukuksal yaptırımın veya sonucun bağlandığı anlaşılabilir olmalıdır. Bu bağlamda düzenlemeden etkilenen üretim tesislerinin hangi hak ve yükümlülüklerinin 36 aylık ek süreden faydalanan hak ve yükümlülükler olduğu hususu bilinebilir değildir. Açıklanan nedenlerle, iptali talep edilen düzenleme Anayasa’nın 2., 5., 13., 48. ve 56. maddelerine aykırıdır.”

Partisinin başvurusunu değerlendiren CHP Bursa Milletvekili Erkan Aydın, "Anayasa Mahkemesinin insan sağlığını dikkate alarak, bu maddeyi iptal etmesi gerekli santral 2015 yılında özelleştirilirken, biz insan ve çevre sağlığı açısından kaygılarımızı dile getirdik. ‘Bursa ve Bursalıların sağlığıyla oynamayın’ dedik, dinletemedik. Maalesef geldiğimiz noktada sadece TÜİK raporlarını bile dikkate alsak- kanser vakalarında büyük artış oldu. Bölgede yaşayanların akciğerlerinin olumsuz etkilendiği, solunum işlevlerinde azalma meydana geldiği çok açık ortada. 31 Aralık 2019 yaklaşırken, söz konusu madde 17 Temmuz 2019’da kabul edilen ’Gelir Vergisi Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’ içerisine eklenerek şirketlerin süre uzatma talebi ’üç yıl’ uzatılarak kabul edilmiş oldu. Bu anlamı çok açık: Havası en kirli kentlerden birisi olan Bursa. Bu maddenin yürürlüğe girmesiyle birlikte Bursa’da yaşayanlar için üç yıl daha yüksek düzeydeki hava kirliliğini soluyacak. Bu tesisin filtresinin çalıştırılmaması sadece dağ yöresini ilgilendirmiyor, 3 milyonluk Bursa’yı ilgilendiriyor. Bursa’nın içme suyu ihtiyacını karşılayan 3 baraj ikişer kilometre mesafede. Bu büyük yanlışı Anayasa Mahkemesi’nin bir an önce düzeltmesi gerekiyor" dedi.