Özel Medar Hastanesi Sakarya Diyetisyeni Dyt. Nurdan Kıratlı okul döneminde sağlıklı beslenme konusunda bilgilendirmelerde bulundu.
SAĞLIKSIZ BESLENME VE OBEZİTE
Yeni eğitim ve öğretim yılının açılması ile birlikte okul döneminde beslenme konusu veliler için de önemle yerini aldı. Özel Medar Hastanesi Sakarya Diyetisyeni Dyt. Nurdan Kıratlı, okul döneminde öğrencilerin beslenme önerileri hakkında bilgilendirmelerde bulundu. Dyt. Kıratlı, “Sağlıklı beslenme yaşamın her döneminde olduğu gibi okul çağı döneminde de büyük önem taşımaktadır. Hızlı büyüme ve gelişme nedeniyle çocukların besin ögelerine olan ihtiyaçları diğer dönemlere oranla okul çağı döneminde daha fazladır. Büyüme ve gelişme döneminde olduklarından dolayı günlük ortalama almaları gereken kalori miktarı ve alacakları besinlerin içerikleri büyük önem taşımaktadır. Okul çağı döneminde edinilen yanlış beslenme alışkanlıkları kalp damar hastalıkları, yüksek tansiyon, obezite vb. hastalıkların oluşumuna zemin hazırlamaktadır” dedi.
HANGİ SORUNLARA YOL AÇIYOR
Dyt. Kıratlı okul döneminde sağlıksız ve yetersiz beslenme sonucunda ortaya çıkabilecek sorunları şöyle sıraladı
- Zayıflık, büyüme geriliği
- Kemik gelişiminde gerilik
- Zihinsel gelişim geriliği
- Kızlarda adet düzensizlikleri
- Kansızlık
- İyot yetersizliği görülebilmektedir.
Dyt. Kıratlı okul döneminde sağlıksız ve fazla beslenme sonucunda ortaya çıkabilecek sorunları da şöyle sıraladı
- Obezite
- Diyabet
- Kalp rahatsızlıkları
- Hipertansiyon
- Psikolojik bozukluklar
- Kanser
ARA ÖĞÜNLER ÖNEMLİ
Özel Medar Hastanesi Sakarya Diyetisyeni Dyt. Nurdan Kıratlı sözlerini şöyle sürdürdü: “Öğrenciler günün büyük bir bölümünü okulda geçirmektedir. Bu süre içerisinde okulda geçireceğe zamana göre öğünler ve içerikler ihtiyacına göre planlanmalıdır. Çocuklar tek bir besin ögesiyle değil, farklı yapı ve özellikteki gıdalarla beslenmelidir. Bu dönem içerisinde olan çocuklar bir günde üç ana öğünle beslenmeli, çocuktan çocuğa değişecek şekilde ana öğünlere ek olarak 2-3 ara öğün verilmelidir. Okul çağı çocuklarının enerji ihtiyaçları yaş, cinsiyet, büyüme oranı, fiziksel aktivite durumu, kronik rahatsızlık durumuna göre değişmektedir. Bütün çocukların besin piramidinde bulunan 5 besin grubundan (et grubu, süt grubu, tahıl grubu, meyve-sebze grubu, yağ grubu) ihtiyacına göre belli miktarlarda tüketmesi gerekmektedir.”
VELİLERİ BİLGİLENDİRDİ
Dyt. Kıratlı ayrıca şu konularda tavsiyelerde bulundu:
Besin grupları bazında günlük önerilen miktarlara bakılırsa;
Süt grubu 2 porsiyon
Et grubu 2 porsiyon
Sebze-Meyve grubu 5 porsiyon
Tahıl grubu 3-6 porsiyon olarak önerilmektedir.
Okul çağı çocuklarında günün en önemli öğünü kahvaltıdır. Kahvaltı günün enerji ihtiyacının karşılanmasında, vücut için gerekli besin ögelerinin vücuda dengeli bir şekilde alınmasında, kan şekeri düzeylerinin dengelenmesinde dikkatin derse yoğunlaşmasında, sınıf içerisinde ki başarılarının daha yüksek olmasında ve güne daha dinamik başlanmasında etkilidir.
Yapılan çalışmara göre, kahvaltı yapan öğrencilerin daha başarılı oldukları, daha geç yorgunluk hissi yaşadıkları ve özgüven sahibi oldukları gözlenmiştir. Kahvaltı yapan öğrenciler; derslere daha çok katılır, problemleri daha kolay çözer ve derse daha iyi odaklanır. Bu yüzden okul çağı çocukları için büyük önem taşıyan kahvaltı öğünü kesinlikle atlanmamalıdır.
ÖĞRENCİLER İÇİN KAHVALTI ÖRNEKLERİ:
- Beyaz peynirli tost + süt + ceviz
- Haşlanmış yumurta + domates + salatalık + zeytin + pekmez + tam buğday ekmeği
- ½ simit + peynir + mevsim yeşillikleri + taze sıkılmış meyve suyu
- Yulaf ezmesi + süt + meyve + bal
- Tam buğday ekmeği + fısıtk ezmesi + muz + süt
- Çavdar ekmeği + menemen/omlet + domates + salatalık + taze sıkılmış meyve suyu
Çocuklara kahvaltı alışkanlığını kazandırmak için zorlamak yerine, neden kahvaltı yapmak istemediğini öğrenmek gerekir. Eğer çocuğunuzun düzenli bir şekilde kahvaltı yapmasını istiyorsanız öncelikle sizin de çocuğunuza örnek olmanız gerekmektedir. Ebeveynlerin çocuklarına kahvaltı yapma konusunda ısrar etmeden önce mutlaka kendilerinin de kahvaltı yapmaları gerekmektedir. Sizinle birlikte yemediğinden, her sabah aynı şeyleri yemekten sıkıldığından veya sofraya konulan besinler ilgisini çekmediğinden dolayı kahvaltı yapmak istemiyor olabilir. Neden kahvaltı yapılmadığı öğrenildikten sonra, kahvaltı yapmak için teşvik edilmelidir.
Okulda tüketecekleri besinleri evlerinden taşıyan çocukların dikkat etmesi gereken bazı noktalar vardır. Anneler çocukları için pratik ve yemesi zevkli besinlerin yanı sıra sağlıklı, güvenilir besleyici olan besinleri beslenme çantasına koymalıdır. Çabuk bozulacak ürünler, beslenme çantası için uygun olmayan seçeneklerdendir. Beslenme çantası da hijyen açısından her zaman temiz olmalı ve kanserojen madde içermemelidir.
BESLENME ÇANTASINA KONULABİLECEK BESİNLER:
- Taze meyve / Kuru meyve
- Kuruyemişler (fındık, badem, ceviz vb.)
- Çiğ sebze dilimleri (domates, salatalık, havuç vb.)
- Sandviç
- Sebzeli/peynirli ev yapmı börek
- Peynir + Galeta
- Ayran / Süt
- Yulaflı kurabiyeler / Ev yapımı kek
Beslenme çantasında öğün / ara öğün olarak bulundurulabilecek bu alternatifler sayesinde okuldaki sağlıksız olarak nitelendirdiğimiz kahvaltı alternatifleri, poğaça, çikolata, bisküvi, paketli gıdalar, asitli içecekler ve hazır meyve sularına yönelimin önüne geçilmiş olacaktır.
ÇOCUKLARDA SAĞLIKLI BESLENME İÇİN ÖNERİLER
- Çocukların öğün saatlerini belirleyerek, nerede ne yediğinden emin olun. Eğer çocuğunu zararlı olabilecek besinlerin olduğu bir ortamda bulunacaksa karnının aç olmaması önemlidir.
- Büyük tabaklar daha fazla yemeyi teşvik eder. Küçük tabaklarda porsiyon boyutlarına dikkat edin.
- Çocukları besinlerin seçimi ve yemek hazırlama sürecine dahil edin.
- Çocukların ekran karşısında geçirdiği süreyi sınırlandırın. Çocuğunuzu yemek yerken televizyon ve diğer cihazlardan uzak tutmaya çalışın. Yemek yerken televizyon izlemek çocuğun besini daha az çiğnemesine, hızlı tüketmesine ve ilerleyen zamanlarda obezite gibi sağlık problemlerine yol açabilir.
- Sağlıksız besinleri ödül olarak sunmayın.
- İştahsız çocuklarınızı yemiyor diye yemek yemesi için zorlamayın. Bu durum onların gıdalara karşı antipati geliştirmesine neden oluyor.
- Çocuk ve adölesanların büyüme ve gelişme süreci için günde ortalama olarak 45-60 dakikalık fiziksel aktivite yapmasını sağlayın.
- Günlük yeteri kadar su tükettiğinden emin olun. Günlük 1-1,5 litre su tüketmeleri sağlık açısından önemlidir.
