'Sütte herkesin kazanacağı ve memnun olacağı bir ortam şart'

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, 2017 yılının 8 ayında gerileyen sanayiye aktarılan inek sütü miktarının son 3 aydaki artışa rağmen, 11 aylık dönemde 2016 yılının altında kaldığını bildirerek, “çünkü üretici fiyattan memnun değil. Çiğ sütte herkesin kazanacağı ve memnun olacağı bir ortam şart... Buna yönelik tedbirler alınmalı” dedi.

ANKARA Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, yaptığı açıklamada, bir önceki yılın aynı ayı ve dönemine göre sanayiye aktarılan inek sütü miktarının, Kasım ayında yüzde 4,6 artışla 717 bin tondan 750 bin tona yükselirken, Ocak-Kasım döneminde yüzde 2,1 azalmayla 8 milyon 475 bin tondan 8 milyon 299 bin tona gerilediğini belirtti. Şemsi Bayraktar, 2016 yılında 9 milyon 214 bin ton olan sanayiye aktarılan inek sütü miktarının, Kasım ayı itibarıyla son bir yıllık dönemde, 9 milyon 38 bin tona indiğine dikkati çekti. Sanayiye aktarılan inek sütü miktarının 2017 yılının Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs, Haziran, Temmuz, Ağustos aylarında azaldığını, Eylül, Ekim ve Kasım aylarında arttığını hatırlatan Bayraktar, Eylül, Ekim ve Kasım aylarında sanayiye aktarılan süt miktarındaki artışın yeterli olmadığını, Ocak-Kasım döneminde sanayiye 175 bin 900 ton daha az süt verildiğini vurguladı. Bayraktar, sütte istikrarın acil olarak çözüm bekleyen bir sorun olduğunu, sütte istikrarın ette istikrar anlamına geldiğini, besi materyalinin süt hayvanlarından yani süt sektöründen sağlandığını ifade etti. -“İhracat Kasım’da yüzde 8,2 geriledi, Ocak-Kasım’da yüzde 4,3 arttı”- Haziran’dan bu yana artışını sürdüren süt ve süt ürünleri ihracatının Kasım ayında yüzde 8,2 azalarak 23,4 milyon dolardan 21,5 milyon dolara gerilediğine dikkati çeken Bayraktar, “buna rağmen Ocak-Kasım döneminde süt ve süt ürünleri ihracatı yüzde 4,3 artarak 295,5 milyon dolardan 308,3 milyon dolara çıktı” dedi.           Bayraktar, eğer Aralık ayı ihracatı 2016 yılı seviyelerinde gerçekleşecek olursa yıllık bazda ihracatın 336 milyon dolarlar seviyesine ulaşarak 2016 yılındaki 323,2 milyon dolarlık ihracatı geçeceğini, son yılların en yüksek ihracatının yapıldığı yıl olan 2014 yılındaki 347,5 milyon dolarlık seviyelere de yaklaşılacağını belirtti. Şemsi Bayraktar; "Kasım ayında gerilese de ihracatın artıyor olması tabii ki sevindirici bir durum ama ülke için fiyatlar üreticiyi tatmin edemiyorsa, bu memnuniyet sanayiye aktarılan sütü sekteye uğratıyorsa sürdürülebilir değildir" dedi. -Bulgaristan, Portekiz ve Romanya’da bile çiğ süt fiyatı bizden yüksek- Avrupa Birliği'nde çiftlik çıkışı çiğ süt fiyatının 100 kilogramda 38 Avro bulduğunu, bunun litre karşılığının, 12 Ocak 2017 tarihli Merkez Bankası satış kuruyla 1 lira 73 kuruş olduğunu belirten Bayraktar, şunları kaydetti: “Çiğ süt fiyatı Güney Kıbrıs ve Malta’da çok yüksek düzeyde... Kasım 2017’de Güney Kıbrıs’ta çiğ süt 100 kilogramı en yüksek 57 avrodan fiyat bulmuş. Bunun TL karşılığı kilogramda 2 lira 60 kuruş. Malta’da yine aynı ay ortalama 53 avrodan satılmış. Bunun TL karşılığı ise 2 lira 42 kuruş. Bu iki ülke küçük ülkeler ve süt üretimleri son derece az. Süt fiyatı 100 kilogramda Avusturya, Hollanda ve İrlanda’da 42 Avro, litrede 1 lira 92 kuruş, Almanya ve Yunanistan’da 40 Avro, litrede 1 lira 82 kuruş, Danimarka, Finlandiya, İsveç ve Lüksemburg’da 39 Avro, litrede 1 lira 78 kuruş, İtalya’da 38 Avro, litrede 1 lira 73 kuruş, Belçika ve Fransa’da 36 Avro, 1 lira 64 kuruş, Çekya, İngiltere ve Polonya’da 35 Avro, litrede 1 lira 60 kuruş. Kasım ayında ortalama fiyat, Bulgaristan’da 31 Avro, litrede 1 lira 41 kuruş, Kasım’da Romanya’da, Ekim’de Portekiz’de ay içindeki en düşük fiyat 31 Avro, litrede 1 lira 41 kuruştur. AB’nin en düşüğü olan bu fiyatlar bile ülkemizdeki süt fiyatından bir hayli yüksektir. Çiğ sütten üreticinin eline 2014 Temmuz ayında 1 lira 15 kuruş geçerken, fiyat, kimi aylarda bazı yerlerde 70-80 kuruşlara kadar inmiş, Eylül 2017’ye kadar da hiçbir zaman bu seviyeye ulaşmamıştır. Eylül ayında ortalama 1 lira 14 kuruş olan çiftçinin eline geçen çiğ süt fiyatı, bugün itibariyle ortalama olarak 14 kuruş artarak 1 lira 28 kuruşa çıkmıştır. Fakat hala 1 liradan süt satan üreticilerimiz de bulunmaktadır.” -“Üreticinin eline geçen çiğ süt fiyatı 1 lira 69 kuruş olmalı”- Son zamanlarda yem fiyatlarının sürekli arttığını, bugün itibariyle süt yemi fiyatının ortalama 1 lira 13 kuruş olduğuna dikkatin çeken Bayraktar, şu bilgileri verdi: “Süt/yem paritesinin 1,5 olması gerektiğini uzmanlar da dile getiriyor. Bu durumda, üreticinin eline geçen çiğ süt fiyatı 1 lira 28 kuruş değil, 1 lira 69 kuruş olmalıdır. 16 Ocak 2018 tarihinde yapılacak fiyat belirleme toplantısında bu yönde bir fiyat belirlenmelidir. Bunun yanı sıra süte verilen teşvik priminde de indirim yapılmıştır. Soğutulmuş süte litre başına verilen 8 kuruşluk destek, 4 kuruşa, çiftlik sütüne verilen 4 kuruşluk destek ise 3 kuruşa indirilmiştir. Üreticinin en çok desteğe ihtiyaç duyduğu bu dönemde, bu karar yeniden gözden geçirilmelidir.” Üreticinin bu şartlarda üretimde kalmasının zor olacağını belirten Bayraktar, sorunun çözümü için derhal çiğ süt fiyatlarının tekrar gözden geçirilmesi ve bu çerçevede makul düzeylere çıkarılması zorunluluğu bulunduğunu bildirdi. Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde çiftlik çıkışı çiğ süt fiyatı, 100 kilogramı avro, kilogramı TL karşılığı olarak şöyle:

	Çiftlik	Çiftlik
	Çıkışı	Çıkışı
	100 kg	Çiğ Süt
	Çiğ Süt	Kilogram
	Fiyatı	Fiyatı
Ülkeler	Avro	(TL)
Güney Kıbrıs (x)	57	2,60
Malta	53	2,42
Avusturya	42	1,92
Hollanda	42	1,92
İrlanda	42	1,92
Almanya	40	1,82
Yunanistan	40	1,82
Danimarka	39	1,78
Finlandiya	39	1,78
İsveç	39	1,78
Lüksemburg	39	1,78
İtalya	38	1,73
Belçika	36	1,64
Fransa	36	1,64
Çekya	35	1,60
İngiltere	35	1,60
Polonya	35	1,60
Estonya	34	1,55
Slovakya	34	1,55
Hırvatistan	33	1,50
İspanya	32	1,46
Letonya	32	1,46
Litvanya	32	1,46
Macaristan	32	1,46
Slovenya	32	1,46
Bulgaristan	31	1,41
Portekiz (xx) (xxx)	31	1,41
Romanya (xx)	31	1,41
AB Ortalaması	38	1,73
Türkiye (xxxx)	28	1,28

  (x): Ay içindeki en yüksek fiyat. (xx): Ay içindeki en düşük fiyat. (xxx): Portekiz rakamı Ekim ayı verisidir. (xxxx): Üreticinin eline geçen ortalama fiyat.