ABD Savunma Bakanlığı Pentagon’dan sonra NASA’nın da Tanımlanamayan Hava Olayları ve Tanımlanamayan Uçan Cisimler için araştırmaya dâhil olacağı haberleri, ticari uzay faaliyetlerinin arttığı son yıllarda öne çıkan bir diğer boyut.
Açılan bu yeni boyut ile uzaydan gelebilecek riskler, birçok farklı disiplinlerde değerlendirilirken bu tehditlerin finansal risklerinin yönetimi ise bilinmezliğini koruyor. Artık günümüzde astro – ekonomi veya uzay ekonomisi disiplininin geliştirilmesi gerekiyor.
Uzaylılarla Temas Edilirse Finansal Piyasalar Nasıl Tepki Verecek?
Dünyanın sayılı araştırma firmalarından biri olan Willis Towers Watson, son 10 yıldır en uç noktadaki riskler üzerine araştırmalar yapıyor raporlarında bunların olasılık ve etkileri üzerine bir sıralama sunuyor. Bu raporlara konu olarak Lehmann Brothers krizinden Süveyş Kanalı’nın tıkanmasına, Covid – 19 pandemisinden Rusya – Ukrayna savaşına, Amerikan Merkez Bankası Fed’in 10 katına çıkan bilançosundan vadeli piyasalarda petrolün eksi fiyatlar görmesine kadar birçok başlık yer alıyor.
Ancak pandemiyle birlikte insanların akındaki “Yaşanmayan ne kaldı, uzaylılar mı?” sorusu, dünya çapından farklı bir boyut açtı. O da uzay teknolojisinin son derece gelişmiş olduğu günümüzde olası bir uzaylı teması durumunda finansal piyasaların nasıl tepki vereceği sorunsalı…
Nitekim ABD’nin eski başkanlarından Donald Trump’ın kararı ile kurulan Uzay Ordusu, uzaydan gelebilecek diğer tehditlere yönelik araştırmaların önünün açılması insanlığın önünde “olmaz olmaz” denilen imkânsızların çok da uzak ihtimaller olmadığını gösteriyor.
Türk Öğretim Üyesinin Makalesi, Dünyadaki Tek Çalışma
Bu noktada T.C. İstanbul Arel Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Cüneyt Dirican’ın 2019 tarihli ULAKBİM endeksinde taranan “Uzay Ekonomisi, Uzay Politiği ve Uzay Hukuku” adlı makalesi tam olarak bu konuları irdeliyor. Doç. Dr Dirican’ın makalesi, uzaydan dünyaya gelebilecek göktaşlarının yaratacağı hasarların yanı sıra virüslerle oluşacak pandemileri, uzaylı istilası veya uzaylı yaşam formu ile temas gibi en uzak ihtimalleri konu alan sosyal bilimler alanındaki dünyadaki tek çalışma niteliğini taşıyor.
Geçtiğimiz günlerde T.C. İstanbul Üniversitesi’nin “II. Uluslararası Uzay Ekonomisi, Uzay Hukuku ve Uzay Bilimleri Sempozyumu” sırasında “Türkiye’nin Uzay Ekonomisine Hazırlık Yol Haritası” tebliğini de sunan Doç. Dr. Dirican’ın 2019 tarihli uzaydan gelebilecek risklerin finansal piyasalar üzerindeki etkileri ve yönetimi konulu makalesine Dergipark’ta Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisinden ulaşmak mümkün.
Makalenin linki: https://dergipark.org.tr/tr/pub/anemon/issue/50051/576202
