'Başkanlık Federalizm Demek Değildir'

Sakarya Üniversitesi Anayasa Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (AÇAMER) Müdürü Doç. Dr. Serdar Gülener, TRT HABER kanalı canlı yayınında son günlerde yeniden gündeme gelen Başkanlık Sistemi tartışmaları kapsamında sistemin detaylarını anlattı.

SAKARYA - Sakarya Üniversitesi / SAÜ İletişim Koordinatörlüğü Başkanlık sisteminin bir hükümet sistemi olduğunu belirten Doç. Dr. Gülener, hükümet sistemini yapılandırmanın yasama, yürütme ve yargı arasındaki ilişkilerin niteliğini belirleyen bir anayasa mühendisliği olduğunun altını çizdi. Doç. Dr. Gülener, bu nedenle hükümet sistemi tartışmasının anayasa çalışmalarından bağımsız düşünülmemesi gerektiğini hatırlattı. Dünyada tek bir başkanlık modeli uygulanmadığını belirten Doç. Dr. Gülener, özellikle Türkiye’de üniter yapının korunmasına dönük hassasiyetlerin dikkate alınacağı bir modelin geliştirilebileceğini vurguladı. Doç. Dr. Gülener, “Dünyada federal yani eyalet sistemiyle yönetilen başkanlık rejimleri olduğu gibi üniter yapının korunduğu modellerin de uygulandığı örnekleri görmekteyiz. Bu bakımdan Türkiye’de başkanlık sistemi tartışması federal yapı ile birlikte ele alınmamalıdır” dedi. Başkanlık sistemlerinde çift meclis bir zorunluluk değil Gülener, röportajda Türkiye’de daha önce denenmiş olan çift meclisli sistemin Türkiye’de olası  bir başkanlık modelinde bulunmasının gerekmediğini, zira iki kamaradan oluşan meclis yapılarının karşılaştırmalı örneklerde görüldüğünü ancak örneğin Güney Kore gibi tek meclisli yasama organlarına yer veren başkanlık sistemleri olduğunu söyledi. Yasama organının başkan tarafından feshedilme yetkisinin bugün için hemen hemen hiçbir başkanlık sisteminde mevcut olmadığını aksine başkanın parlamento tarafından görevden alınma yetkisinin daha yaygın kullanılan bir yetki olduğunu belirten Gülener, Türkiye açısından “karşılıklı fesih” yönteminin düşülebileceğini, böylesi bir durumun sistemin tıkanma risklerini ortadan kaldırabileceğine işaret etti. Türkiye’de Başkanlık Tartışması Önyargılar Üzerinden Yürütülüyor Türkiye’de başkanlık sistemine ilişkin tartışmanın akademik kaygılardan ziyade, ön yargılar ve siyasi pozisyonlar üzerinden yürütüldüğünü, bunun da konunun sağlıklı bir biçimde tartışılmasını ve anlaşılmasını engellediğini belirten Doç. Dr. Gülener, “Başkanlık sisteminin yürütmenin etkin çalışmasını sağlayan bir hükümet sistemi olmakla birlikte kuvvetler ayrılığını daha derinleştiren ve bu niteliği sayesinde hukuk devletinin gerçekleşmesine katkı sunan bir sistemdir. Bu sistemin halka anlatılması konusunda siyasi partilere ve sivil toplum örgütlerine ciddi görev düşüyor” şeklinde konuştu.