Kocaeli Büyükşehir, unutulmaya yüz tutmuş birçok ata tohumunu tarıma kazandırarak, gelecek nesillere aktarıyor. Derince İshakçılar’da üretilen sebzelerin hasadı yapıldı
Kocaeli Büyükşehir Belediyesi, pazar değeri yüksek ürün elde edilmesi ve üreticilerin gelirinin artırılması amacıyla üreticilere sertifikalı ata tohumu desteği sağlıyor. Bu kapsamda Büyükşehir Belediye Başkanı Tahir Büyükakın'ın eşi Doç. Dr. Figen Büyükakın, kadın üreticilerle Derince İshakçılar Mahallesi’nde ata tohumundan elde edilen Anka domates, turuncu kokteyl çeri domates, Kandıra kıl sivri biberi ve salçalık biberlerin hasadını gerçekleştirdi.
DEDEDEN KALMA ATA TOHUMLARI
Büyükşehir tarafından yürütülen proje kapsamında, çiftçilerin elinde bulunan dededen kalma ve annelerin çeyiz sandıklarındaki ata tohumları toplandı. Toplanan tohumlar, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü’ne (TAGEM) gönderildi. TAGEM, bu tohumlarda tür tanımlama çalışması yaptı. Tür tespiti yapılan ve tanımlanan tohumlar TAGEM’in arazilerinde çoğaltılarak, elde edilen fidelerin tescil çalışmaları yapıldı.
MISIR, AYÇİÇEĞİ, KABAK, DOMATES, BİBER, PATLICAN
Kocaeli’nde mısır, ayçiçeği (kıncıllı), kabak (cebeci), domates (sakarin-Eskişehir, inebeyli), biber (Kandıra), patlıcan (Çalköy) gibi sebze türlerinin yerli tohumları toplanarak çoğaltıldı. Yaklaşık 12 köyde 50 dekar alana ata tohumları ekilerek, elde edilen 24 bin fide toprakla buluşturuldu. Kandıra`da domates yetiştiriciliği ile uğraşan çiftçilere bu fidelerden verilerek teknik destek sağlandı. Yapılan çalışmalar neticesinde beş yıl öncesine kadar Kocaeli pazarlarında çok sık rastlanmayan pembe domates, tezgâhlarda yer almaya başladı.
FİGEN BÜYÜKAKIN KADINLARLA HASAT YAPTI
Bu kapsamda tamamı kadın girişimcilerinden oluşan Dane-Riz Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi’nin Derince İshakçıkar Mahallesi’nde ata tohumlarından elde ettiği Anka domates, turuncu kokteyl çeri domates, Kandıra kıl sivri biberi ve salçalık biberlerin hasadı yapıldı. Başkan Tahir Büyükakın'ın eşi Doç. Dr. Figen Büyükakın, Büyükşehir Genel Sekreter Yardımcısı Hasan Aydınlık, Dane-Riz Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi Başkanı Serap Aslan ve kadın üreticilerle birlikte organik tarım bahçelerinde ata tohumundan üretilen sebzeleri topladı. Kadın üreticilerle sohbet eden Figen Büyükakın, yapılan çalışmalarla ilgili bilgi aldı.
“ATA TOHUMU, KADINLARIN ELLERİNDE YEŞERİYOR”
Ata tohumundan elde edilen sebze ve meyvelerin daha sağlıklı ve lezzetli olduğunu belirten Figen Büyükakın, bu tohumları çoğaltılması ve yaygınlaştırılması için Büyükşehir Belediyesinin öncülük yaptığını ve üreticilere önemli destekler sağladığını dile getirdi. Ata tohumlarının kadınların ellerinde yeşerdiğini ve ekonomiye kazandırıldığını vurgulayan Büyükakın, kadın girişimcilere bu çalışmalarından ve çabalarından ötürü teşekkür ettı. Figen Büyükakın, ellerinde dedelerinden annelerinden kalan, çeyiz sandıklarında bulunan ata tohumları olanların; Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’ne, ilgili kişi ve kurumlara vermelerini istedi.
KADIN YETİŞTİRİCİLERE DESTEK
Dane-Riz Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi Başkanı Serap Aslan, kooperatifin girişimci kadınlar tarafından tarımsal üretime destek olmak amacıyla geçen yıl kurulduğunu anımsattı. Dane-Riz’in anlamının “tohum serpen” olduğunu belirten Arslan, ata tohumlarını ellerinden geldiğince çoğaltıp, gelecek nesillere aktarmayı hedeflediklerini ifade ederek, “Geçmişten geleceğe büyük miras ata tohumu üretimini bu yıl gerçekleştirdik. Elimizdeki tohumları birkaç katına çıkardık. Büyükşehir Belediyemizin de desteğiyle modern seramız kuruluyor. Önümüzdeki yıllarda daha çok fide dikmeyi hedefliyoruz. Şu anda elimizde TAGEM’den temin ettiğimiz 4 çeşit sertifikalı ata tohumumuz mevcut. Anka domates, turuncu kokteyl çeri domates, Kandıra kıl sivri biberi ve salçalık biber ata tohumumuz var. Kooperatif olarak satışını yapabilmek için bayi belgemizi de aldık” diye konuştu.
“KADINLARIN ÜRETİMDE YER ALDIĞINI GÖSTERMEK İSTİYORUZ”
Geçen yıl 25 bin ata tohumunun 18 binini toprakla buluşturduklarını, 8 binin de gönüllü kadınlarının bahçelerine ektiklerini anlatan Aslan, şöyle devam etti: “Tohumlardan elde edilen ürünlerden, özellikle kadın yetiştiricilere ekonomik bir katkı sağlıyoruz. Sebzeleri, meyveleri sofralara ulaştırıyoruz. Kooperatif üyelerimizin tamamı kadınlardan oluşuyor. Dokuz kadın üyemizle birlikte kurduğumuz kooperatifimize İshakçılar Köyü Çancılar’da 15 gönüllü kadın destek veriyor. Organik tarımı yaygınlaştırmak istiyoruz. Tüm köylülerimizin geleneksel ürünlerini tanıtmayı, manav kültürünü yaşatmayı hedefliyoruz. Köyümüzde organik ürünlerden oluşan bir kahvaltı evi kurmayı da düşünüyoruz. Bunları yaparken de girişimci kadınların ekonomilerine de katkı sunmak istiyoruz. Kadınların üretimde yer aldığını göstermek istiyoruz. Aslında kadınlar hep üretim tarafında ama biraz daha ön plana çıkarılması gerektiğini düşünüyoruz. Bizim hasat dönemini diğerlerine göre biraz daha geç başlıyor, geç bitiyor. Birkaç kez hasadını yaptık.”
“BAŞKANIMIZIN DESTEĞİYLE BİR ADIM İLERİ TAŞIDIK”
Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı Tahir Büyükakın’a, kadın kooperatiflerine verdiği desteklerden dolayı teşekkür eden Dane-Riz Başkanı Aslan, “Tahir Başkanımız bu konuda bize değer veriyor. Ata tohumuna verdiği değeri de biliyoruz. Kocaeli hep sanayi kenti olarak görünür ama biz bu kentin tarım şehri olduğunu da Tahir Başkanımızın öncülüğünde göstermek istiyoruz. Sayın Emine Erdoğan’ın başlattığı ‘Sandıktan toprağa ata tohumu’ projesinde gönüllü yer almıştım. Sonrasında böyle bir kooperatifleşme fikri çıktı ortaya. Sağ olsun Başkanımız ve çalışanlarının desteğiyle kooperatifimizi bir adım ileri taşıyarak, Büyükşehir Belediyesinin, ‘İyi Fikir Projesi’nden yüzde 75 hibeli modern sera desteği aldık.” ifadelerini kulandı.
“ATA TOHUMUNDAN YETİŞEN ÜRÜNLERİMİZ LEZZETLİ OLUYOR”
Dernek üyesi ve hasat yapılan bahçelerin sahibi Aysel Özdemir ise dernek başkanı ve kadın üreticilerle bir yola çıktıklarını ve bu işte başarılı olacaklarına inandıklarını dile getirerek, “Ata tohumlarımızı ektik, yetiştirdik. Sebzelerimizi ve meyvelerimizi hasadı devam ediyor. Bu sezon artık sonuna geldik. Seneye daha çok yapmalıyız ki, daha çok kazanmalıyız. Ata tohumundan yetişen ürünlerimiz lezzetli oluyor. Domatesimiz, biberimiz güzel. Şu an için çok memnunuz, inşallah daha iyi olacak. Tahir Başkanımıza desteğinden dolayı çok teşekkür ediyorum. Kendisini de köyümüzde, bahçemizde çay içmeye davet ediyoruz.” diye konuştu. Kadın girişimcilerinden Hülya Bilgintürk de bahçelerine ektikleri ata tohumundan elde ettikleri ürünlerden salça, menemenlik ve domates soslarını yaptıklarını belirterek, “Bu işe yeni başladık. İnşallah önümüzdeki sene daha iyi olacak. Bu işten çok memnunuz.” dedi.
ATA TOHUMU NEDİR?
Ata tohumu; saf, doğal, yerel, geleneksel ve organik diye adlandırılır. Genetiğiyle oynanmamış, döllenmiş hücredeki çekirdeğine herhangi bir müdahale yapılmamış, kimyasal maddelere bulaşık olmayan, nesilden nesile aktarılabilen, atalarımızın kullandığı doğal tohumdur. Yerel tohumların her biri özel bir iklime, toprağa alışmış, kimi lezzeti, kimi kokusu, kısacası her biri farklı bir özelliği ile öne çıkan tohum.
ATA TOHUMLARI ÜRETKEN
GDO ile elde edilen tohumlar kısır tohumlardır. Biyoteknolojik yöntemler kullanılarak elde edilirler. Bu tohumları kullanan çiftçiler her yıl tohum almak zorundadır. Ata tohumlarının en büyük özelliği ise doğurgan ve sürekli olmasıdır. Çiftçiler ata tohumlarından her sene tekrar tekrar verim alabilirler. Yerel tohumlarla üretilen yiyecekler, sağlıklı, mineral ve vitamin bakımından zengin, oldukça lezzetli ürünlerdir.
